tiền tậu một cái đồn điền độ mấy nghìn mẫu vừa đồi vừa ruộng; mở đồn
điền không phải là cứ vụ gặt đến, nhảy ô tô lên thu thóc, thu tiền đâu, cũng
không phải là chỉ nhìn cây cà phê ra quả đâu, cốt nhất là giáo hóa cho dân.
Tuy không được lan rộng nhưng thấy kết quả hiển nhiên, làm cho mấy
nghìn con người được sung sướng vì mình, thời chết đi tưởng cũng hả dạ
lắm, đời mình không phải là không có cho ai. Tôi lại đi tìm những người
nào đồng chí, phải đồng chí lắm mới được rồi thì mời về thực, hoặc ai bận
bịu thời giúp cho họ thoát ly, về ở với nhau, lập thành cái làng con ở chân
đồi. Nhà ở thời toàn là nhà gỗ, nhưng cao ráo mà sáng sủa, chung quanh có
vườn rộng trồng cây có quả. Đồ đạc đơn sơ mà thật nhã, thiệt hợp với sự
cần dùng, đồ mỹ thuật có ích nhưng rất quý; một vài bức cổ họa màu dịu,
một vài lọ dành để cắm hoa, bao nhiêu cái xa hoa phiền phức thời bỏ đi hết.
Chung quanh nhà nuôi chim, nuôi ong cho vui. Ngoài việc làm ruộng dựng
một cái nhà tằm, trồng mươi mẫu dâu, dệt vài khung cửi, để đám phụ nữ
săn sóc về việc tằm tang, canh cửi để lấy lụa trong nhà dùng. Làng có một
cái nhà chung để bàn việc trong đồn điền, có một cái thư viện gồm cả sách
tây, sách nho chọn lọc kỹ.
Người thời làm cho trong đồn điền có nhiều hoa lợi cho dân khỏi đói,
người dạy về công nghệ, người thì dạy học, cốt làm cho họ biết ăn ở với
nhau cho hoà hợp, biết yêu cảnh thiên nhiên, biết sống ở đời là vui, mà ở
đời thường cũng chỉ có thế mà thôi, còn ngoài ra là hão cả.
Tôi tưởng tượng ra như một nơi mà người nào cũng ăn ở hòa hợp với
nhau thương yêu nhau lắm, người nào cũng lấy sống ở đời làm vui, không
có thiếu thốn cái gì để phải khổ sở, mà cũng không có cái gì nhiều quá để
mê đắm lòng mình, cái gì cũng điều độ, nhịp nhàng như khúc âm nhạc để
ca tụng ông trời kia đã cho lòng mình được trong sạch, giản dị, mà lúc nào
cũng đầy những gió trăng hoa mộng. Cũng vì cái xã hội ngày nay không
hợp với tôi, tôi không có thể nào theo người khác được nên mới có cái ý
tưởng kỳ khôi ấy. Tôi chán tất cả. Tôi không có cái hăng hái như người
khác mơ tưởng một cái văn minh mà ta vẫn thường cho là văn minh, tôi chỉ
