Ánh Sáng Ban Ngày vẫn triết lý, tuy anh chưa phải là triết gia. Anh chưa
bao giờ đọc sách. Là một người cứng đầu và thực tế, việc đọc sách là một
cái gì quá xa vời. Anh đã sống một cuộc đời giản đơn, và trong cuộc đời đó
sách chẳng giúp anh hiểu thêm được gì về nó. Cuộc đời mà anh đang sống
đây tuy thật là rắc rối song cũng lại giản đơn không kém. Anh hiểu thấu
được những giả dối ma mã anh của nó, và thấy nó cũng thô thiển như cuộc
sống ở vùng Yukon ngày trước. Con người thì ở đâu cũng vậy. Họ có cúng
một đam mê và tham vọng.
Tài chính chỉ là loại bài xì phè trên quy mô to lớn hơn: Kẻ ngồi vào chơi là
kẻ có tiền. Công nhân là những người làm thuê cật lực để kiếm cái ăn. Anh
thấy cuộc chơi này cũng lại theo những luật lệ muôn đời mà thôi, và anh
cũng tham gia vào cuộc chơi. Cái vô ích to lộn của bọn đầu trộm đuôi cướp
đã tổ chức xã hội rồi lại làm cho nó rối tung lên thật chẳng làm cho anh ta
ngạc nhiên chút nào. Ðó là lẽ thường. Thực tế mà nói thì mọi nỗ lực của
con người đều vô ích. Anh đã chứng kiến những điều đó quá nhiều rồi.
Những người công ty với anh trên dòng sông Stewart đã chết vì đói. Hàng
trăm người tìm vàng thuộc loại kỳ cựu đã chẳng cắm được một mảnh đất có
vàng nào ở Lạch Thịnh Vượng và Lạch Eldorado, ấy vậy mà bọn chân ướt
chân ráo đến vùng đồng cỏ hươu ăn đó lại nhắm mắt cũng kiếm được cả
triệu đô-la. Ðời là thế, khá lắm thì nó cũng chỉ là một đề nghị làm ăn dã
man. Con người văn minh cướp bóc lẫn nhau vì họ được tạo nên để làm
chuyện đó. Họ cướp bóc một cách tự nhiên như là loài mèo thì phải cào xé,
cái đói thì phải làm chết người, và cài lạnh thì phải làm cho da tê buốt.
