4.8 Tạo và gắn các hệ thống tập tin
95
4.8
Tạo và gắn các hệ thống tập tin
Trong những phần trước chúng ta đã đề cập ngắn gọn một số câu lệnh chính để
làm việc với những hệ thống tập tin đã định dạng sẵn. Bây giờ chúng ta sẽ dừng
lại ở vấn đề làm sao để tạo ra hệ thống tập tin và cách thay đổi nó.
Cây thư mục của Linux được tạo ra từ những “cành” riêng rẽ tương ứng với
các ổ đĩa khác nhau. Thường nói là cây thư mục được tạo thành từ các hệ thống
tập tin riêng. Nói như vậy vì trong UNIX (và Linux) không có khái niệm “định
dạng đĩa” mà sử dụng khái niệm “tạo hệ thống tập tin”. Khi chúng ta có một
đĩa lưu mới, ví dụ đĩa cứng, chúng ta cần tạo trên đĩa này hệ thống tập tin. Tức
là mỗi đĩa được đặt tương ứng với hệ thống tập tin riêng. Để có thể sử dụng hệ
thống tập tin này để ghi các tập tin, thì đầu tiên cần kết nối nó và cây thư mục
chung (chúng ta sử dụng thuật ngữ “gắn”, mount). Như vậy là có thể nói gắn hệ
thống tập tin hoặc gắn đĩa lưu cùng với các hệ thống tập tin có trên nó.
Còn cần phải nói thêm rằng thông thường đĩa cứng được chia thành các phân
vùng, nhất là đối với những đĩa mới sản xuất gần đây có dung lượng lớn từ vài
chục đến vài trăm GB. Việc tạo những phân vùng như vậy giúp thực hiện dễ
dàng các thao tác như: sao lưu, xác định quyền truy cập, đồng thời tăng hiệu
suất làm việc và làm giảm khả năng mất thông tin do chương trình gây ra. Vì
thế tiếp theo chúng ta sẽ nói về tạo hệ thống tập tin trên một phân vùng, những
đĩa không bị chia có thể coi là một phân vùng.
Còn một điểm nữa cũng cần nói đến là Linux có thể làm việc với nhiều dạng
hệ thống tập tin khác nhau. Nhưng hệ thống tập tin gốc của nó là “hệ thống tập
tin mở rộng” (extfs) phiên bản 2 và 3. Ngoài hai hệ thống tập tin này Linux còn
có thể làm việc với các “phiên bản” khác nhau của hệ thống tập tin FAT (FAT16
và FAT32), hệ thống tập tin ISO9660 sử dụng để ghi thông tin trên CD-ROM và
các hệ thống tập tin khác (kể cả NTFS
). Tức là khi tạo và gắn các hệ thống tập
tin cần luôn luôn nhớ rằng dạng hệ thống tập tin trên các đĩa lưu khác nhau có
thể không giống nhau.
Đầu tiên chúng ta sẽ xem xét trường hợp cần tạo hệ thống tập tin trên một
phân vùng nào đó (đã có) của đĩa. Ví dụ hệ thống tập tin có dạng ext3fs. Tạo hệ
thống tập tin dạng ext3fs có nghĩa là tạo trên phân vùng này của đĩa một
siêu
khối (superblock), một bảng các mô tả inode, và các khối dữ liệu. Thực hiện tất
cả những việc này bằng lệnh mkfs
. Trong trường hợp đơn giản nhất chỉ cần
chạy lệnh sau:
[root]# mkfs -t ext3 /dev/hda2
Tất nhiên là cần thay thế /dev/hda2 bằng tên của phân vùng trên máy của bạn.
Hãy cẩn thận khi viết tên phân vùng, nếu ghi nhầm bạn sẽ bị mất dữ liệu. Nếu
bạn muốn tạo hệ thống tập tin trên đĩa mềm thì cần chạy:
[root]# mkfs -t ext3 /dev/fd0
15
Sự hỗ trợ đọc đã tốt, tuy nhiên sự hỗ trợ ghi lên NTFS chưa thật hoàn hảo.
16
Trên các bản phân phối Linux mới còn có thể sử dụng các câu lệnh mkfs.ext2, mkfs.ext3 và các câu lệnh
tương tự. Nếu dùng chúng thì chỉ cần bỏ đi phần -t ext3 hoặc -t ext2.
