46
Khởi động Linux lần đầu
và sẽ lại xuất hiện dấu nhắc của hệ thống. Nếu nhập vào mật khẩu không tốt
(mật khẩu quá ngắn hoặc quá đơn giản), thì sẽ xuất hiện dòng cảnh báo (dạng
Bad password: too short
), nhưng hệ thống vẫn tiếp nhận mật khẩu và cho
phép người dùng mới đăng nhập vào hệ thống.
Như vậy là bạn đọc đã làm quen với hai câu lệnh đầu tiên của hệ thống Linux:
useradd
và passwd. Câu lệnh tiếp theo mà bất kỳ người dùng Linux nào cũng
cần phải biết đó là câu lệnh man. man là hệ thống trợ giúp luôn luôn đi kèm với
hệ thống Linux. Cần phải nhập vào câu lệnh này với một tham số – tên của câu
lệnh khác hoặc từ khóa. Ví dụ:
[root]# man passwd
Kết quả là bạn sẽ nhận được một văn bản mô tả câu lệnh tương ứng hoặc
thông tin về đề tài mà từ khoá đưa ra. Vì thông tin thường không thể nằm gọn
trên một màn hình nên khi xem cần sử dụng các phím <PageUp>, <PageDown>,
và phím trắng. Hãy nhấn phím <Q> ở bất kỳ thời điểm nào để thoát ra khỏi
màn hình xem man và quay lại dòng nhập lệnh. Bây giờ xin bạn đọc hãy thử xem
thông tin về hai câu lệnh đã đề cập đến ở trên – login và passwd. Chú ý là có
thể xem thông tin về chính bản thân câu lệnh man. Hãy chạy lệnh:
[root]# man man
Rất tiếc theo như tác giả biết thì hiện thời các trang thông tin man còn chưa
được dịch sang tiếng Việt. Do đó bạn sẽ nhận được những trang này bằng tiếng
Anh. Nếu như bạn không có khả năng đọc tiếng Anh, thì hay kiên nhẫn đọc cuốn
sách này hoặc một cuốn sách khác cùng đề tài.
Bạn đọc còn có thể thử chạy thêm một vài câu lệnh nữa và theo dõi xem hệ
thống làm gì. Ví dụ, hãy thử những câu lệnh liệt kê trong bảng
(hãy nhập
chúng cùng với những tham số có trong bảng).
Bảng 3.1: Những câu lệnh đơn giản của Linux
Câu lệnh
Mô tả ngắn gọn
whoami
Thông báo tên đăng nhập của bạn
w
hoặc who
Cho biết những người dùng nào hiện đang làm việc trên hệ thống
pwd
Cho biết tên của thư mục hiện thời
ls -l
Hiển thị danh sách tập tin và thư mục con của thư mục hiện thời
cd tên_thư_mục
Chuyển thư mục hiện thời đến tên_thư_mục
ps ax
Hiển thị danh sách các tiến trình đang chạy
Hãy xem mô tả về những câu lệnh này bằng man.
Chúng ta sẽ không xem xét chi tiết danh sách tất cả những câu lệnh có thể
gặp. Vì thứ nhất, người dùng sẽ dần dần làm quen với chúng trong quá trình đọc
cuốn sách này và thực hành trên HĐH Linux của mình. Thứ hai, có thể đọc về
những câu lệnh chính trong bất kỳ cuốn sách nào nói về UNIX.
