LỜI GIỚI THIỆU
C
hỉ còn ít ngày nữa là tròn ba trăm năm ngày sinh Diderot (1713 -
1784), kiến trúc sư của công trình Bách khoa toàn thư đồ sộ, nhà văn
có nhiều đóng góp độc đáo, nhà triết học duy vật, sôi nổi “lòng yêu
chân lý và chính nghĩa”
, nhà mỹ học, nhà lý luận và phê bình nghệ
thuật nổi tiếng ở Pháp. Ông là “nhà thơ lớn, họa sĩ lớn, nhà điêu khắc
lớn, nhạc sĩ lớn... tuy chưa từng bao giờ làm thơ, vẽ tranh, soạn nhạc,
nặn tượng”
. Tuy ông sống cách chúng ta đã lâu, thời đại của ông
khác xa với thời đại bây giờ, nhưng sự nghiệp của ông nói chung, các
công trình mỹ học và lý luận phê bình nghệ thuật của ông nói riêng,
vẫn là những đóng góp quý báu để thế hệ chúng ta ngày nay sàng lọc,
rút ra những điều bổ ích.
✽✽✽
Denis Diderot sinh ở Langres, một thành phố cổ kính miền Đông
Bắc nước Pháp, trong một gia đình thợ thủ công nhiều đời chuyên
nghề sản xuất các loại dao kéo. Thuở nhỏ, Diderot học ở quê nhà; năm
mười hai tuổi, nhà triết học tương lai chịu lễ cắt tóc, chuẩn bị phụng
sự tôn giáo. Nhưng ba năm sau, năm 1728, ông quyết định từ giã quê
hương lên Paris học tập, bất chấp mọi người ngăn cản. Đây là bước
ngoặt quan trọng trong cuộc đời ông. Những năm đầu tiên sống ở
Paris, nhà văn sẽ có dịp gợi lại sau này qua cuộc đối thoại kỳ lạ giữa
“Tôi” và “Hắn” trong Cháu ông Rameau (Le Neveu de Rameau)
một cuộc sống gần như lang thang, bữa đói bữa no, nay đây mai đó.
