I
NHỮNG Ý NGHĨ KỲ QUẶC CỦA TÔI VỀ HỘI
HỌA
Tự nhiên chẳng làm cái gì sai quy tắc. Mọi hình dáng, dù đẹp hay
xấu, đều có nguyên nhân của nó; và trong tất cả các thực thể đang tồn
tại, chẳng có một thực thể nào là không đúng như nó phải thế.
Ông hãy nhìn người phụ nữ đã mất đôi mắt từ hồi còn niên thiếu
kia mà xem. Độ phồng tăng dần của nhãn cầu không còn làm cho các
mi mắt của chị giãn ra nữa; chúng thụt vào trong cái hốc hoắm sâu khi
mắt mất đi; chúng co rúm lại. Các mi mắt trên kéo theo lông mày; các
mi mắt dưới làm cho má hơi rướn, môi trên chịu ảnh hưởng của biến
động ấy và vồng lên; sự biến dị đã tác động đến mọi bộ phận trên mặt,
tùy theo chúng ở xa hơn hay ở gần hơn nơi chủ yếu xảy ra biến cố. Mà
ông tưởng rằng sự dị dạng thu hẹp trong khuôn khổ hình trái xoan ư?
Ông tưởng rằng cái cổ được hoàn toàn bảo đảm ư? Cả hai vai và cả bộ
ngực nữa? Vâng đúng thế, đối với mắt ông và đối với mắt tôi. Nhưng
ông hãy mời tự nhiên đến, ông hãy đưa cho tự nhiên xem cái cổ ấy,
đôi vai ấy, bộ ngực ấy, và tự nhiên sẽ bảo: “Đây là cái cổ, đây là hai
vai, đây là bộ ngực của một người phụ nữ đã mất đôi mắt từ hồi còn
niên thiếu”.
Ông hãy quay nhìn người đàn ông kia có lưng với ngực đều lồi
ra. Trong lúc các xương sụn phía trước ở cổ giãn dài thì đầu ngả ra,
các bàn tay dô lên ở khớp xương cổ tay, các khuỷu tay đưa về phía
sau, cả tứ chi đều tìm cái trọng tâm chung nào thích hợp nhất với hệ
thống dị dạng đó; bộ mặt cũng do đấy mà có vẻ gượng ép và khó chịu.
Ông hãy che cái khuôn mặt ấy đi, hãy chỉ dựa cho tự nhiên xem các
