TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 153

chuộng, nâng niu săn sóc, lắm khi còn hơn đứa con cưng.
Thầy Thông Hồ ở cạnh nhà Tuấn, làm việc ở sở Kiểm Lâm, bắt chước các
thầy khác thuê thợ mộc đóng một cái kệ để gác chiếc xe đạp của thầy.
Đường đi từ nhà thầy đến sở, quanh co, gồ ghề (đường phố trong tỉnh chưa
tráng nhựa) thầy đạp đi rất chậm, sợ hư bánh xe. Đi làm về thầy xuống xe
nhè-nhẹ, rồi hai tay nâng chiếc xe lên kệ gỗ. Nghe thầy bấm chuông leng-
keng, tức thì vợ thầy, cô Thông Hồ, còn trẻ và đẹp, cầm một nùi giẻ ra lau
chùi chiếc xe, từ cặp niềng cho đến bàn đạp. Nhờ hai vợ chồng gìn giữ
chiếc xe cẩn thận như thế, mà bốn năm sau, Tuấn thấy chiếc xe của thầy
vẫn láng mướt, còn mới tinh như lúc mới mu . Thời bấy giờ không có nạn
ăn cắp xe nên xe không khóa, và không cần khóa. Đa số các thầy Ký đều có
đóng kệ để gác xe như thầy Hồ, và gia đình nào sắm được chiếc xe máy
cũng hãnh diện đôi chút, như ngày nay những người làm việc ít tiền ráng
dành dụm sắm chiếc deux - chevaux...
Nhất là ở thôn quê, xe đạp được coi như là biểu hiện của văn minh tiến bộ.
Các nhà thi sĩ ở Trung và Nam kỳ đã đặt cho nó biệt hiệu vinh dự là "con
ngựa Sắt" cũng như bên Pháp lúc chiếc xe đạp mới ra đời được công chúng
suy tôn là "La petite Reine" ( Tiểu Hoàng Hậu ). Một người đạp xe máy
chạy trên đường làng, bóp chuông leng-keng... leng-keng, thế là con nít từ
dưới các mái nhà tranh chạy nhao nháo ra ngõ đứng xem.
Mấy cậu học trò đi coi mắt vợ ở làng xa, cứ đi xe đạp đến nhà gái là được
các cô thôn nữ ưng ý liền. Trai trong làng không biết đi xe máy, và biết bao
giờ họ mới sắm được chiếc xe máy ? Các câụ học trò ở tỉnh, ở huyện, ngồi
trên yên xe còn oai hơn là ông Nghè ngồi trên yên ngựa vinh quy bái tổ hồi
xưa, nghĩa là cách đây chưa quá 30 năm.
Tuy nhiên, chỉ có thầy Thông, thầy Ký làm việc được ít lương, các nhà
buôn bán, tư chức, và học trò là thích đi xe đạp.
Hầu hết các thầy Phán làm được lương cao, và các thầy Trợ giáo lại thích đi
bộ. Vì theo quan niệm của các thầy lúc bấy giờ ngồi trên yên xe máy và
khom lưng đạp lia liạ cho xe chạy, là mất vẻ đạo mạo, đứng đắn. Cho nên
nếu dư tiền, thì các thầy sắm xe kéo nhà, ngồi bệ vệ trong xe để cho người
"cu-li" kéo. Nếu ít tiền ( như đa số ) thà đi bộ, với một lũ học trò năm bảy