TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 157

trong xe thơ Staca.
Lần này, Tuấn-em được mãn nguyện. Cậu học trò tinh nghịch và tò mò
hạng nhất, đã biết đi xe máy, muốn trèo lên xe hơi, thì bây giờ đã có dịp
được lần đầu tiên ngồi trên xe hơi... Dịp ấy, là cuối tháng năm 1924, sắp
sửa nhập học niên khóa 1924-1925 tại Qui-nhơn. Trò Tuấn đã thi đỗ bằng
"Ri-me" cuối niên khóa 1923-1924 ở Quảng - Ngãi.
Hãy xin nói trước về kỳ thi Tiểu học của Tuấn, thiếu niên nước Việt, năm
1924.
Tuấn thuộc hạng học giỏi nhất lớp. Kỳ thi cuối niên khóa trong lớp Tuấn
đứng hạng thứ 2, và được phần thưởng danh dự, thế mà thi bằng "Ri-me"
cậu lại đỗ hạng bét. Và đỗ được là nhờ thầy trợ-giáo đứng ngoài " thổi "
dùm cho.
Bài Dictée ( chánh tả ), Tuấn còn nhớ vài đoạn đầu như sau đây :
Les Norias de Quảng-Ngãi,
Aucun spectacle de la province ne renseigne mieux sur l esprit ingénieux
du paysan d Annam, et ne cause pareille surprise aux yeux curieux du
voyageur,
Accouplées par demi douzaines, elles atteignent parfaites, ces norias
géantes, une hauteur de dix mètres...
v.v...
Bài dài hơn nửa trang giấy thi, đầy những mẹo văn phạm lắt-léo khó khăn
đại khái như đoạn trên, nhưng Tuấn chỉ bị 2 lỗi.
Hết giờ ra về, Tuấn đọc lại nguyên vẹn bài dictée cho thầy giáo nghe, thầy
mừng rỡ khen Tuấn rối-rít, nhưng thầy căn dặn Tuấn về môn thi Toán,
Thầy chỉ sợ Tuấn hỏng Toán, vì Tuấn dở Toán nhất lớp. Quả nhiên, hôm thi
Toán, chép xong hai đề toán trên giấy thi, Tuấn ngồi rưng rưng nước mắt,
sắp khóc to lên. Toán thế này thì có nước trừ chữ "T" ra, còn lại chữ "oán",
cộng với chữ "ai" ở trước là tìm ra lời giải? !
Mà ai- oán thật ! Hai đề thi toán "Problèmes d Arithmétique", đọc đi đọc lại
ba bốn lượt, Tuấn vẫn thấy bí kinh khủng ! Liếc mắt nhìn qua những dãy
bàn kế cận, Tuấn thấy hầu hết các trò khác đều đã bắt đầu làm bài ngay
trong giấy thi, không cần làm nháp ở ngoài. Sao tụi nó làm dễ dàng, mau lẹ