biết một tí gì về các sự kiện ấy , cũng như họ chẳng biết gì về hai tờ báo Le
Paria và Việt Nam Hồn ( của Ðảng Ðộc Lập Việt Nam ở Pháp hoàn toàn
không có dính líu gì với cộng sản cả ) .
Trong toàn thể đám Ðốc học ( Giáo sư tốt nghiệp Cao đẳng đại học Hà nội
) và Trợ giáo ở Qui-nhơn , chỉ có mỗi một thầy trợ giáo lớp Năm là theo lý
thuyết Cộng sản , và thầy hiểu Cộng sản với ý nghĩa tuyệt đối giản dị là tất
cả của cải đều là của chung . Chính trò Tuấn cũng được thầy Trợ giáo lớp
Năm rủ đến nhà thầy chơi , và tuyên truyền . Hình như không những riêng
ở nhà trường , mà kể cả thành phố Qui-nhơn , chỉ có mỗi một thầy Trợ giáo
lớp Năm là theo Cộng sản , nghĩa là theo chủ trương như thầy thường tuyên
bố :”ở đời muôn sự của chung . Không có vật gì là riêng của ai cả “ .
Thế rồi một hôm có một anh thợ chụp hình ( tuy là người thợ chụp hình
duy nhất trong thành phố , nhưng tiệm anh vẫn nghèo nàn ) đến xin vô đảng
, và nói :” Tôi cũng xin theo làm cộng sản đệ tử của thầy “ .
Thầy mừng quá , và khi anh thợ chụp hình đã biết trước rằng thầy có một
cái máy chụp hình mới mua , anh hỏi :
- Thưa thầy Trợ , thầy đưa cho em cái máy đó để em dùng được hông ?
Trung thành theo thuyết cộng sản của thầy , thầy Trợ vui vẻ đưa máy cho
anh thợ chụp hình . Hai hôm sau , một thầy Thông làm việc ở sở Thương
chánh đến nói với thầy Trợ :
- Tôi đến đây xin làm đệ tử Cộng sản của thầy đây .
Thầy Trợ vui mừng nhận người đệ tử mới . Nhưng thầy Thông Thương
chánh biết nhà thầy Trợ có một máy hát và 20 đĩa cải lương , liền bảo :”
Thầy cho tôi cái phonographe và 20 cái Disques đó về vặn nghe hỉ ? “
Thầy trợ rất sốt sắng trao máy hát và 20 đĩa hát cho người đệ tử Cộng sản
mới của thầy , cũng như thầy đã trao máy chụp hình cho anh “đồng chí “
thứ nhất .
Dần dần , trong 3 tháng , số người xin “ làm cộng sản “ với thầy Trợ rất
đông . Mỗi người đệ tử mới đến đều xin của thầy một món đồ : từ cái đồng
hồ trái quít treo tòn ten trên vách tường , đến cái đồng hồ báo thức đặt trên
bàn thờ Ông Bà . Các đảng viên cộng sản của thầy lấy mà không đem trả
lại , và họ cũng không đưa cho các đồng chí khác để thay phiên nhau dùng