TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 285

Phong trào bắt bớ và lưu đày các nhà cách mạng đàn anh xẩy ra khắp ba kỳ
Trung, Nam, Bắc, đã gây ra môt lòng căm phẩn ngấm ngầm trong giới học
sinh Trung học của Niên Khóa 1926-27 . Sự bảo nhau góp tiền may quần
áo, mua các đồ vật dụng để gởi lén lút giúp các thanh niên đàn anh bị xiềng
xích gông cùm trong các lao xá, chính là sự biểu lộ kín đáo lòng công phẩn
của học sinh toàn quốc .
Học trò làm gì có dư tiền, thế mà ai nấy cũng tự ý sốt sắng nhịn quà bánh,
hà tiện từng cắc, từng xu, để góp vào cuộc lạc quyên được số tiền khá lớn .
Ở Qui Nhơn, học trò góp được 100 đồng ( năm 1926 ) trao cho mẹ của thầy
Ðổng sĩ Bình ở Huế vào ghé Qui Nhơn để đi Ban mê Thuột thăm con
.Tuấn, Trâm , Anh có dự cuộc “ hội họp “ của một nhóm đại diện học sinh
với mẹ thầy Bình tại nhà anh Phạm Ðào Nguyên, thư ký kế toán hang
Descours et Cabaud của Pháp, ở ngay Công quán Qui Nhơn . Anh này,
người Bình Ðịnh, có thể là tiêu biểu cho hạng thanh niên tư chức, giúp việc
cho Pháp, có lương tháng khá giả để sống cuộc đời đầy đủ và an nhàn,
nhưng cũng có “đầu óc “.
Các tư tưởng ái quốc nồng nhiệt của anh và cảm tình đặc biệt của anh đôi
với cách mạng, thường được thổ lộ ra nhiều lần trong nhiều trường hợp
nguy hiểm .
Nhờ sự giúp việc tận tụy của anh với người chủ Pháp, nhờ sự giao thiệp
rộng rãi của anh về nghề nghiệp với rất nhiêu người Pháp khác ở thành phố,
và cũng nhờ tính điềm đạm, bình tỉnh khôn ngoan của anh mà các cuộc hộp
họp bí mật ở ngay trong nhà anh, không hề bị Mật Thám Tây để ý dò xét .
Muốn được kín đáo hơn, hai cô nữ sinh Trâm và Anh được chỉ định ngồi
trước hè nhà ngoài với cô em gái của anh Nguyên . Ba cô gái vừa ăn bắp
vừa nói chuyện cười ầm ĩ, rất là vui vẻ ngây thơ, trong lúc có họp kín ở nhà
sau .
Hơn 11 giờ đêm bọn Tuấn mới lần lượt ra về trong lúc thành phố đã ngủ hết
. Hai trò con gái mắc cở không dám về ( thời bấy giờ con gái đứng đắn đâu
có dám đi chơi khuya như thế ) phần thì sợ ma, vì thành phố chưa có đèn
điện, lại có nhiêù chỗ vắng vẻ tối tăm và nhiều khoảng đất trống đầy những
mả mồ .