Nguyễn Vỹ
Tuấn, chàng trai đất Việt
CHƯƠNG 35
1927
Phong trào Học sinh toàn quốc bãi khóa chống Tây .
Lễ Pâques ( Phục Sinh ) năm 1927 đánh dấu môt giai đoạn quyết liệt nhất
trong đời sống của toàn thể sinh viên học sinh An Nam từ Bắc chí Nam .
Lần đầu tiên , một phong trào vận động bãi khóa khởi xướng từ Trường
Cao Ðẳng Hà Nội và Trường Trung Học Bảo Hộ ( trường Bưởi ) đã lan tràn
khắp cả các Trường Trung Học trong nước : Hải Phòng , Nam Ðịnh , Vinh ,
Huế , Qui Nhơn, Saigon , Mỹ Tho , Cần Thơ .
Tôi nói : Vận Ðộng Bãi Khóa , vì học sinh lợi dụng 7 ngày nghỉ lễ Pâques
để vận động ráo riết trong các giới học sinh , đưa các nghuyện vọng lên
Nha Học Chính để rồi nếu nguyện vọng không được thỏa mãn , sẽ không đi
học sau khi hết lễ Pâques .
Và cuộc bãi khóa toàn quốc đã bắt đầu thật sự , như đã dự định , gây ra lần
đâù tiên từ khi người Pháp đô hộ , một phong trào học sinh bãi khóa sôi nổi
lớn lao từ Bắc chí Nam .
Tuy cuộc bãi khóa không có mục đích chính trị , nhưng thực ra là do phong
trào chính trị mà thành , để tỏ cho nước Pháp và cả thế giới biết rằng toàn
thể sinh viên và học sinh An Nam chống lại chánh sách giáo dục của chính
phủ thuộc địa , và chống lại một nhóm giáo sư Pháp đã miệt thị người An
Nam .
Sau buổi học chiều Thứ Bảy 16-7-1927 ( Hồi đó chưa có lệ nghỉ chiều Thứ
Bảy theo "semaine anglaise “) , và bắt đầu nghỉ lễ Pâques 7 ngày , trò Tuấn
cắp sách vở ra về như những ngày thường . Xong bữa cơm tối , trò sửa soạn
ra bờ biển bắt còng chơi với mấy đứa bạn cùng ở nhà trọ , bỗng có trò
Quỳnh đến bảo thầm :
- Có mấy anh ở trường Quốc Học Huế , vào kiếm tụi mình .
Tuấn ngạc nhiên hỏi :
- Có chuyện chi vậy , hỉ ?
- Mầy đi với tao lên nhà thầy Phạm Đào Nguyên , sẽ biết .
