TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 342

- Không hiểu thầy muốn nói bóng cái gì ?
- Cours Moyen viết tắt là C.M. là cách mạng . Cours Supérieur, viết tắt là
C.S. là cộng sản .
Tuấn cười :
- Tôi là C.M.
Thầy trợ giáo Phạm Cự Hải cười :
- Anh học giỏi , anh thông minh , anh phải lên Cours Supérieur( C.S) chứ !
Một thanh niên như anh lẽ nào còn trình độ C.M. ?
Tuấn ngây thơ đáp :
- Cộng sản hay Cách mạng cũng đều lo cho quốc gia độc lập và dân tộc tự
do . Tôi không hiểu sao lại chia ra Cộng sản , Cách mạng Quốc gia , làm
chi vậy ?
Thâỳ trợ giáo Hải kéo Tuấn ra bãi biển ngồi . Thầy thuyết một hồi lâu về
chủ nghĩa Cộng sản . Tuấn thấy rõ ý định của thầy muốn kéo Tuấn vào tỉnh
bộ Cộng sản mà thầy đang muốn thành lập ở Qui nhơn . Nhưng Tuấn lắc
đầu :
- Tôi thích Cách mạng quốc gia hơn là cộng sản …
Tuy nhiên thầy trợ giáo Phạm Cự Hải và Tuấn từ giã nhau lúc 9 giờ tối
trước nhà Dây thép Qui-nhơn với lời hứa hẹn sẽ gặp nhau nữa .
Mãi đến năm 1945 ( 18 năm sau ) , Tuấn mới gặp lại thầy trợ Hải . Trên
đường vào Saigon ghé lại Nha Trang , cuối tháng 8 – 1945 , giữa một thành
phố rực rỡ cờ đỏ sao vàng . Tuấn được một người bạn cho biết danh sách
Ủy ban Kháng Chiến Khánh Hòa mới thành lập ở Nha Trang . Chủ tịch Ủy
Ban là Phạm Cự Hải .
Trụ sở Ủy ban đặt nơi tòa Công Sứ cũ của Tây . Tuấn đến xin gặp chủ tịch .
Phạm cự Hải rất niềm nỡ bắt tay Tuấn .
Sau vài ba câu chuyện hàn huyên , Phạm Cự Hải nhắc lại câu chuyện gặp
gỡ trên bãi biển Qui-Nhơn năm 1924 và cười hỏi :
- Nay chắc anh đã lên C.S. ?
Tuấn điềm nhiên cười đáp :
- Không . Tôi vẫn trung thành với C.M.
Sau cuộc nói chuyện với thầy trợ Hải trên bãi biển Qui-Nhơn , Tuấn tự cảm