Nguyễn Vỹ
Tuấn, chàng trai đất Việt
Chương 42
1930
- Tuần báo Phụ Nữ Tân văn, Saigon bán ra Hà nội.
- Ảnh hưởng của các báo tranh đấu cách mạng ở Saigon bằng Pháp Văn đối
với sinh viên, học sinh Hà Nội (La Lutte, La Cloche Felée, L Echo
Annamite...)
Nhà trọ của Tuấn ở 77C đường Maréchal Pétain có đến 7 trò, hầu hết là học
trường Thăng Long, Gia Long, hoặc trung học Pháp Lycée Albert Sarraut,
cũng thường có vài đứa bạn đến chơi, và thừa lúc anh em vô ý, lục soát các
sách vở và bàn học để kiếm tài liệu “ quốc sự “.
Một lần, đúng ngày 24 tháng 3 dương lịch, Tuấn và các bạn tổ chức ở trên
gác một buổi lễ kỷ niiệm cụ Phan Chu Trinh tạ thế. Các cậu đặt một chiếc
bàn thờ tạm, treo bức chân dung của cụ, có đèn hương, hoa quả, bày biện
đầy đủ trên bàn. Bảy anh em học sinh và sinh viên cùng ở trọ trong nhà,
đều hăng hái và thành kính làm lễ. Tuấn đọc một bài điếu văn kể lại tiểu sử
và sự nghiệp cách mạng của cụ và cổ võ anh em nên soi gương ái quốc của
cụ, nguyện sau này sẽ đem học vấn và tài năng của mình để phụng sự quốc
gia. Xong bài điếu văn, anh em lần lượt từng người ra lạy trước bàn thờ
nghi ngút trầm hương. Buổi lễ đơn giản, nhưng rất cảm động. Anh em ai
cũng bùi ngùi, có người lạy rồi lạy nữa, ba bốn lần.
Thình lình, một cậu học trò, chỉ quen sơ với Tuấn, cũng như các sinh viên
học sinh khác trong nhà, cũng quê quán ở Trung kỳ đi xe đạp đến, và lật đật
leo cầu thang lên gác. Hắn bắt gặp cả một đám học sinh, sinh viên đang
đứng im lặng trước bàn thờ có treo ảnh cụ Phan Chu Trinh, còn khói hương
trầm, cặp nến trắng còn đang cháy liu hiu. Hắn cười, hỏi Tuấn :
- Tụi các anh làm gì thế ?
Hắn đăm đăm nhìn ảnh cụ Phan, rồi nhún vai, bảo :
