TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 473

bấy giờ ở đây rất sơ sài yếu ớt, không đáng kể. Nhưng sở dĩ người Pháp
vẫn nắm vững được tình hình, chính trị vì lực lượng chính trị và quân sự
của nhân dân Việt Nam là con số không.
Trở về những năm 1933-34-35, có thể nói rằng không có hoạt động chính
trị nào đáng kể từ Bắc đến Nam, và dân tộc Việt Nam sống rất “ yên ổn “.
Sau những đêm máu lửa hãi hùng ở Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Yên (Bắc kỳ)
năm 1930 của V.N.Q.D. Ð, và ở Hóc Môn, Cai Lậy (Nam kỳ), Quảng Ngãi,
Nghệ An, Hà Tỉnh (Trung kỳ) năm 1932-33 của cộng sản, toàn cõi Ðông
Dương sống trở lại phong cảnh thanh bình mà thực dân hãnh diện gọi là “
La paix francaise “ (thái bình của Pháp ban cho).
Tuy nhiên dân chúng vẫn không quên được vài hình ảnh ghê tởm nhất của
những năm tao loạn vừa qua. Như việc dân chúng Nam kỳ đồn rằng Ðốc
Phủ Tâm ở Cai Lậy mỗi khi bắt được các dân biểu tình Cộng sản, thì ông
sai lính lấy sắt nhọn nung lửa cho thật đỏ, dùi thành lổ giữa những bàn tay
của phiến loạn, rồi lấy giây kẽm xỏ vào, cột thành từng chùm bốn năm
người, chở ghe ra xô trọn xuống sông.
Như chuyện lính Lê dương đốt nhà và hiếp dâm các thôn nữ ở Quảng Ngãi,
Nghệ An, như chuyện viên Toàn quyền René Robin cho hai chiếc phi cơ
đến ném bom xuống làng Cổ Am ở Bắc kỳ, giết chết toàn dân lành, ông già
bà cả, trẻ con để trả thù cuộc khởi nghĩa của VNQDÐ.
Ngoài mấy chuyện rùng tợn dã man như thế mà dân chúng truyền khẩu cho
nhau, cuộc sống hàng ngày rất là yên tỉnh, không có biến cố nào xao động
nữa.
Hội chợ Hà Nội được tổ chức ba năm một lần, tại Khu Hội Chợ rộng rãi,
huy hoàng với sự tham dự đông đảo của các tỉnh Trung, Bắc kỳ và ba xứ
Nam kỳ, Ai Lao, Cao Mên.
Có cả gian hàng trưng bày rất Mỹ thuật, đầy đủ hàng hoá của các nước láng
giềng : Nhật, Xiêm (Thái Lan), Trung Hoa, và nhất là các hãng kỹ nghệ lớn
của Pháp. Ðây là một dịp để cho các từng lớp thanh niên thiếu nữ chưng
diện bảnh bao, nô đùa nhởn nhơ suốt một tháng, đêm nào cũng đông nghẹt.
Họ ném lẩn nhau lên tóc những nắm confettis (hoa giấy), quấn vào nhau