TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 487

Lan Khai, nhà văn chuyên về tiểu thuyết đường rừng, gia nhập vào Việt
Nam Quốc Dân Ðảng cũng bí mật hoạt động trở lại. Nhà văn Nguyễn Triệu
Luật, cũng tham gia vào VNQDÐ. Nhà văn Khái Hưng lập ra Việt Nam
Dân Chính Ðảng, chủ trương thân Nhật, nhưng về sau ông nhảy qua
VNQDÐ của Vũ Hồng Khanh. Nhà thơ Lưu Trọng Lư, trong thời Mặt Trận
Bình Dân chưa hoạt động gì, nhưng bắt đầu Ðệ Nhị Thế Chiến ông theo
nhóm Khái Hưng.
Nhà văn Nguyễn Tường Tam cũng không hoạt động trong thời Mặt Trận
Bình Dân, nhưng bắt đầu Ðệ Nhị Thế Chiến, gia nhập vào Dân Chính Ðảng
của Khái Hưng, và 1945 theo Khái Hưng qua VNQDÐ của Vũ Hồng
Khanh.
Vũ Đình Duy, một nhà trí thức cách mạng rất hăng hái, chủ trương tờ báo
Pháp ngữ “ La Jeune Indochine” xuất bản tại Saigon, bị tù, rồi về Hà Nội ra
tờ " Effort Indochinois " trong thời Mặt Trận Bình Dân, đại diện Bắc kỳ
cho đảng Việt Nam Phục Quốc do cụ Cường Ðể làm chủ tịch ở Nhật bổn.
Trên đây kể đại khái các nhà Văn phục vụ lý tưởng Quốc gia Dân tộc trong
thời Mặt Trận Bình Dân Pháp. Bên đảng Cộng Sản An nam lúc bấy giờ đã
đổi tên là Ðông Dương Cộng Sản Ðảng, họ cho ra một tờ báo Pháp ngữ, lấy
tên là " Le Travail ", tuyên truyền chủ nghĩa cộng sản Ðệ Tam Quốc Tế.
Chủ nhiệm và quản lý : Nguyễn Văn Tiến, Trịnh Văn Phú, là hai người
giàu từ trước đến giờ không ai biết tên, đứng ra làm bung xung.
Võ Nguyên Giáp là người viết những bài quan trọng nhất, thì lại dấu tên
thật, chỉ ký những bút hiệu lạ, và không mấy khi đến toà soạn. Tờ " Le
Travail " cũng bị truy tố ra tòa, Nguyễn Văn Tiến và Trịnh Văn Phú bị tù,
báo bị đóng cửa.
Võ Nguyên Giáp lúc bấy giờ mới đậu được một chứng chỉ Cử nhân Luật,
trường Cao đẳng Ðông Dương ở Hà Nội, và dạy môn Sử ký ở tư thục
Thăng Long mà hiệu trưởng là Hoàng Minh Giám, hợp tác về tài chánh với
Tôn Thất Bình, con rể của Phạm Quỳnh, người của phe Bảo hoàng.
Ðảng Cộng sản còn có hai tờ báo khác, một tờ Pháp ngữ " En Avant ", và
một tờ Việt ngữ “ Thời Thế “. Ba người đóng vai trò chính trong hai tờ báo
này là Võ Nguyên Giáp, Ðặng Xuân Khu (Trường Chinh) và Trần Huy