TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 596

lập, mà chống Pháp, chống Nhật, chống cộng sản ( cả đệ tam lẫn đệ tứ) và
khi độc lập được rồi sẽ liên kết với tất cả các khối quốc gia trên thế giới,
trên chủ quyền quốc gia bình đẳng.
Anh đội khố đỏ Nguyễn Ngọc Lễ rất hoan nghênh chủ trương ấy, vì anh
cũng chống Pháp, chống Nhật, chống cộng sản. Rất hăng hái, nhưng nhóm
này hoạt động rất khó khăn, gặp rất nhiều trở ngại ngay trong giới cách
mạng Việt Nam.
Trên lỉnh vực văn nghệ, Tuấn biết Khái Hưng và Nguyễn Tường Tam đang
thành lập đảng Việt Nam Dân Chính có khuynh hướng thân Nhật rõ ràng.
Nguyễn Triệu Luật và Lan Khai, rất thân với Nhượng Tống và triệt để theo
đường lối cách mạng VNQDÐ của giai đoạn 1930, đường lối mà Tuấn cho
rằng có tính chất phong kiến, lỗi thời, không kết nạp được quảng đại quần
chúng, nghĩa là không tranh thủ kịp với bọn cộng sản trên phương diện
tuyên truyền và tranh đấu chống đế quốc thực dân và phát xít.
Các ông cụ của Ðông Kinh Nghĩa Thục hầu hết là nhà nho, như Trần Trọng
Kim, Dương Bá Trạc, còn rất nhiều hoài niệm về Nhật bổn, và đang liên lạc
mật thiết với nhóm của Trần Trung Lập, con nuôi của cụ Cường Ðể, ở
Quảng Ðông.
Cộng sản, thì ai cũng biết, nhóm Võ Nguyên Giáp, Ðặng Thái Mai, Trần
Huy Liệu, Ðặng Xuân Khu.
Tất cả các đảng trên hoạt động tuyên truyền hăng hái, tuy ngấm ngầm,
trong các giới công chức, tư chức, giáo chức và thương mãi kỹ nghệ. Chỉ
có cộng sản là đi sâu vào các giới bình dân lao động mà thôi.
Nhóm thanh niên quốc gia thuần tuý, độc lập chống phát xít của Tuấn gặp
toàn là chống đối. Danh từ phát xít lúc bấy giờ riêng ở Việt Nam bao gồm
chủ nghĩa đế quốc Pháp và Nhật. Nhóm AFI của Tuấn ghép cả vào đó chủ
nghĩa đế quốc cộng sản Ðệ tam và Ðệ tứ.
Do đó mà “ liên đoàn các nhà văn chống phát xít “ – Ligue des Ecrivains
Antifascistes do Tuấn lập ra với sự tham gia trong giờ đầu tiên của Võ
Nguyên Giáp, Ðặng Thái Mai và Jean Lang ( cộng hoà độc lập, chủ nhiệm
báo La Jeune République, trụ sở ở sát cạnh toà báo L’ Annam Nouveau của
Lê Thăng ( luật sư, có vợ đầm, có chân trong hội Tam Ðiểm, Franc