ngập khắp dư luận thành phố Hà Nội, cho đến đỗi tụi trẻ nít cũng biết và đi
đâu cũng nghe bàn tán chung quanh những mẫu chuện “ Nhật Bổn “được
thêm bớt khác nhau “.
Người ta còn tiết lộ cả tên họ và quê quán của những vị “ anh hùng “ An
nam dưới chiêu bài Sĩ quan cao cấp Nhật Bổn ấy nữa.
Thật ra những tin đồn có quá nhiều người An nam mặc quân phục đeo lon
Sĩ quan cao cấp Nhật trong phái đoàn của tướng Nishihara đến Hà Nôị đều
là những tin thất thiệt.
Ðó là những tin do các đảng phái An nam thân Nhật phao truyền ra để gây
uy tín cho chính họ đối với đồng bào và đối với các đảng phái khác. Xem
danh sách phái đoàn Nhật của Nishihara ( Mission Japonaise ) đăng trong
các báo người ta chỉ thấy toàn những tên Nhật, không có danh tánh “ An
nam “ nào. Giả sử họ dấu tên thật của họ dưới một tên Nhật, thì họ đâu còn
là người “ An nam “ nữa ? Và đấy đâu phải là một điều hãnh diện cho họ,
hay là cho Quê Hương của họ ?
Môt lối tuyên truyền khác cũng do các phần tử thân Nhật phổ biến trong
dân chúng, là các câu “ sấm “ mà họ gán đại cho Trạng Trình.
Người Nhật đến Hà Nội một tháng thì người ta thấy nơi đầu cầu sông Cái (
cầu Doumer ) ở phía Gia Lâm có một anh mù ngồi kéo đàn cò và hát giọng
sa-mạc những câu sấm để xin tiền khách qua đường đứng lại nghe anh. Ðại
khái anh hát những câu sau đây :
Bao giờ cua cái đổi càng,
Thì giống da vàng đùm bọc lẫn nhau,
Những loài da trắng mắt thau ,
Bồng con bế vợ dắt nhau ra về.
Một hôm Tuấn sang cầu Gia Lâm nghe anh ta hát. Trong đám đông thính
giả, có một cụ già hỏi :
- Cua cái đổi càng là nghĩa thế nào, hả anh ?
Anh ca sĩ mù giảng giải với giọng nói của người Thái Bình :
- Con cua cái nó có hai cái càng không đều nhau, càng bên phải thì nớn,
càng bên trái thì nhỏ. Daọ này nó nại đổi càng, bên phải thì nhỏ, bên trái thì
nớn.
