giỏi việc làm gì đây nếu trong tâm hồn anh ta chỉ là một tên đốn mạt, ích
kỷ? Một người như vậy không bao giờ có thể làm việc được. Thế nào rồi
anh ta cũng sẽ phạm sai lầm. Những người ích kỷ hoàn toàn là hạng người
không đáng tin cậy trong xã hội của chúng ta. Đó là những “đám lầy”, “bọn
côn đồ” - như Macarenco đã gọi họ. Mà chúng ta thì lại cần những người
tích cực, càng nhiều càng tốt. Cô có đồng ý với tôi như vậy không? - Thế
đấy... Nghĩa là cần phải giáo dục con người, tạo nên một tính cách mới với
tất cả những phẩm chất tốt đẹp nhất. Có thể nói như vậy được không? -
Anh hỏi và khi thấy Lena đỏ mặt không biết trả lời sao, anh nói tiếp: - Điều
đó không quan trọng lắm. Cái chính là Lena hiểu được vấn đề. Còn làm thế
nào để tạo nên tính cách! Dĩ nhiên, vô hiệu quả nhất là chỉ bằng lời nói,
bằng những bài diễn văn ngọt ngào êm tai. Chúng ta thường hay có nhược
điểm: Nói nhiều và tưởng rằng công tác giáo dục chỉ vẻn vẹn có thế. Cần
phải hành động nhiều hơn nữa. Cô có nhớ Lenin đã nói trong Đại hội Đoàn
thanh niên Komsomol như thế nào không? Người nói: “Việc giáo dục thanh
niên cộng sản không phải ở chỗ nói sao nghe cho êm tai hoặc liệt kê những
yêu cầu về đạo đức. Giáo dục không phải ở chỗ đó. Hãy nhớ lấy điều đó!”.
Nói đến vấn đề giáo dục Curnesov trở nên say sưa, anh bước ra giữa
phòng làm như sau bàn quá chật không đủ chỗ để anh vung tay một cách
thoải mái. Anh nói cứ như đang đứng trên diễn đàn - nói to và dõng dạc,
quên rằng chỉ có một cô học sinh đang nghe anh thôi.
- Trong thời gian cuối tôi đã nghĩ nát óc về việc này.. - Và đâu phải chỉ
có trường học. Ở cả những lĩnh vực khác nữa cô hiểu không, người ta cũng
hay nói những điều “êm tai” như vậy đấy. Trong văn học, ở nhà hát, trong
điện ảnh... Nguyên nhân ở đâu. Sao lại như thế? Lẽ nào những đồng chí
công tác ở mặt trận văn hóa lại không hiểu là họ làm ngược lại với lời dạy
của Lenin ư? Có khi không hiểu, có khi hiểu, nhưng lại không biết phải tiến
hành công tác đó như thế nào. Cũng có khi biết, nhưng lại lười. Giáo dục và
để đạt được kết quả nào đó - đó là một điều phức tạp, đòi hỏi nhiều công
sức. Cần phải vật lộn, phải chiến đấu? Thử lấy một thí dụ về tinh thần trách
nhiệm chẳng hạn. Chắc cô hiểu là một con người không có tinh thần trách
