một người thông thái, dí dỏm, vui vẻ, tốt bụng đối với lớp trẻ, trái tim trẻ trung,
biết nghệ thuật sống. Ông giúp đỡ người yêu của nữ nhân vật trong vở kịch bảo
vệ nàng chống lại tay nhà binh khoác lác. Và vui vẻ vẽ lên chân dung của chính
bản thân mình, ông chỉ ra những thói hư mà tuổi già phải xa lánh: “Trong tiệc
tùng, tôi không làm người ta khó chịu vì huyên thuyên về những công việc công;
không bao giờ trong một bữa ăn, tôi sờ soạng một phụ nữ không thuộc về mình;
không bao giờ rượu chè khích động tôi gây gổ giữa một bữa tiệc”. Chỉ có trong
kịch của Plaute người già không bao giờ kết hôn; lấy làm mãn nguyện không vợ,
không con. Chỉ có một ông già - trong vở Les Ménechmes là phàn nàn về tuổi
tác: “Những năm tháng độc ác làm người ta còng lưng mang tới biết bao đau
đớn và phiền muộn”.
Vai trò các bà già bị hạn chế: là những bà vợ cay nghiệt, những người đàn bà
lẳng lơ ít nhiều làm nghề mối lái, họ chẳng có giá trị gì hết. Chủ yếu Plaute đưa
vào vở kịch vị pater familias. Chắc hẳn lớp trẻ phải ngậm ngùi chịu đựng quyền
lực của ông này: ông ta giữ hầu bao và có quyền sinh quyền sát đối với họ. Có lẽ
cả thanh niên lẫn người đã trưởng thành đều khó chịu bị người già cai quản:
Déménète trong L’Asinaire không phải chỉ là một ông bố mà còn là một nguyên
lão nghị viên. Nhưng Plaute đem những ông già dễ thương đối lập với những kẻ
bạo ngược tà dâm và lố bịch; tự thân tuổi tác là đáng kính: sẽ tỏ ra là không
xứng đáng với lòng tôn kính ấy nếu lợi dụng quyền lực để thỏa mãn thói hư tật
xấu của mình. Plaute không bênh vực các chàng trai một cách vô tội vạ: họ
thường trụy lạc, vụ lợi, ích kỷ.
Lịch lãm hơn, tinh tế hơn, Térence giải quyết nghiêm túc hơn vấn đề xung đột
giữa các thế hệ. Trong L’Andrienne, đề tài lấy từ Ménandre, các nhân vật người
già dễ gây cảm tình nhưng tẻ nhạt. Họ có đường nét rõ rệt hơn trong vở
Heautontimoroumenos. Hai nhân vật, tuổi trên 60, đều giàu có, độc đoán.
Ménèdème, dữ dằn, đam mê, chống lại cuộc hôn nhân của anh con trai đi sang
châu Á đầu quân. Ông bố thất vọng, tự trừng phạt mình, tự bắt mình làm việc
đến kiệt sức. Chrémès, cũng xung đột với con trai, là một triết gia rởm, mồm
luôn luôn phun ra những từ ngữ cao thượng
. Y hành hạ bà vợ biết điều hơn
lão, và lão bị đám nô lệ lừa gạt. Gã con trai của Chrémès, một đứa khá bất hảo,
phàn nàn: “Các ông bố là những tay thẩm phán bất công đối với tuổi trẻ! Họ
muốn ngay từ nhỏ, chúng ta cũng đã là những ông lão”. Cho tới tận cuối vở
kịch, sự cao thượng, đức độ lượng và lòng thương của Ménédène đối với đứa
