Khi nghe tin Thụ về, người cả xóm quanh đấy chạy đến hỏi thăm. Trong
nhà ồn ào, khói thuốc lá bốc mù mịt mãi đến khuya mới tan và bấy giờ cơm
nước cũng mói xong.
Các cụ già ở Hạ Đống đều nói:
– Hồng quân của Đảng Cộng sản Trung Quốc nói rất đúng. Giặc Tưởng
sẽ chết. Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ thành công. Thằng Tây sẽ chết.
Cách mệnh Việt Nam sẽ thành công. Trung Quốc và Việt Nam là anh em,
cách mệnh Việt Nam đến ở Hạ Đống bao nhiêu lâu cũng được.
Đêm trăng sáng như ban ngày. Ăn xong, Mã Hợp ngáy kho kho. Khén
Chang, ngoài năm mươi tuổi, khó ngủ. Cứ băn khoản nỗi ban sáng quên
dặn con tối phải nhốt đàn trâu vào chuồng gầm sàn. Mấy lâu nay ở Lũng
Nghìu hay mất trâu. Chẳng biết vì bọn bợm ngoài trấn Lũng Vài vào trộm
hay vì có con hổ đói mới về quấy rừng Lũng Nghìu.
Khén Chang trở dậy ra sân ngồi trong ánh trăng, lấy dao cắt cái quạt lá
cọ. Thụ và Phong, nằm trong hiên, vẫn đương thì thào bàn công việc gì đó.
Có đám người trong xóm ra tắm đêm ngoài suối, về đứng tụ lại xôn xao
trước ngõ. Họ vừa dẫn về một người, ngờ là ăn trộm. Nhiều nhà lúc ấy
chưa ngủ, cũng chạy ra. Họ nói: Có khi là mật thám đuổi theo Mã Hợp...
Mật thám cho Tây hay cho Quốc dân đảng thì cũng phải bắt trôi sông...
Mọi người xúm xít. Người bị bắt không nói, mặt mờ xám như bóng tối. Cái
áo Nùng rách tơi, bươm từng miếng. Cái đầu trọc trắng đến nỗi trong ánh
trăng cũng trông thấv lỗ chỗ vết thâm xỉn, như đầu trẻ con chốc lở đem bôi
phẩm xanh. Người ấy cứ lặng im như cái xác chết đứng. Hay là người này
ăn trộm ở đâu, bị đánh rồi chạy thoát về đây cũng nên.
Khén Chang chen vào. Vừa nhìn, Khén Chang kêu to:
– Sảo Kinh! Ô hay! Sảo Kinh sao thế này!
Nghe tiếng người gọi tên mình, Sảo Kinh bỗng ngồi sụp như rơi người
xuống, rồi ngã ra. Hình như con người ấy đã cố lắm, chỉ còn sức đến đấy,
chỉ còn đợi gặp người biết mình... Lúc ấy có người nói to: “Chu Sảo Kinh
bên Khơ Đa ấy à? Ôi trời, làm sao thế này?”. Đám đông bối rối lên. Rồi
