Khi một nền văn minh bắt đầu bước vào quá trình dài và gian nan để trở thành xã
hội hiện đại, nó đối mặt với vấn đề khác. Sẽ có một loạt hiện tượng tự nhiên trở
thành rào cản.
Thí dụ, nếu sinh vật thông minh tiến hóa tại hành tinh tương tự Sao Kim hay
Titan, họ sẽ gặp mây mù bao phủ vĩnh viễn và không bao giờ nhìn thấy những
ngôi sao. Quan niệm về vũ trụ của họ chỉ gói gọn trong hành tinh họ sống.
Như vậy, nền văn minh của họ không hề phát triển thiên văn học, và tôn giáo của
họ sẽ chỉ kể chuyện về hành tinh họ sống. Do không được thôi thúc khám phá
những nơi xa hơn lớp mây bao phủ, nền văn minh của họ sẽ kém phát triển và ít
có khả năng phát triển chương trình không gian. Không có chương trình không
gian, họ cũng không bao giờ có viễn thông và vệ tinh khí tượng. (Trong tiểu
thuyết của Stapledon, một số loài thủy sinh sống dưới biển đã di cư lên cạn, nhờ
đó mới biết đến thiên văn học. Nếu ở mãi dưới đại dương, họ sẽ không thể biết
tới vũ trụ bên ngoài hành tinh của họ.)
Còn vấn đề khác nữa mà một xã hội phát triển phải đối mặt được nêu trong tiểu
thuyết rất thành công Nightfall (Màn đêm buông xuống) của Asimov. Ông
mượng tượng các nhà khoa học sống trên một hành tinh quay quanh sáu ngôi sao.
Hành tinh này lúc nào cũng ngập tràn ánh sáng của các vì sao. Các cư dân nơi
đây không hề biết đến bầu trời đêm với hàng tỷ ngôi sao, nên họ tin chắc rằng
toàn bộ vũ trụ chỉ nằm trong hệ của họ. Toàn bộ tôn giáo và bản sắc của họ đều
xoay quanh niềm tin nền tảng này.
Nhưng rồi các nhà khoa học khám phá ra một loạt thông tin đáng ngại. Theo đó,
cứ 2.000 năm, nền văn minh của họ lại rơi vào hỗn mang. Có điều gì đó bí ẩn xảy
ra và khiến xã hội của họ tan rã. Chu kỳ này dường như đã bắt đầu từ quá khứ rất
xa xưa. Có truyền thuyết rằng các cư dân đã phát điên vì mọi thứ bỗng trở nên tối
tăm. Họ đốt những đống lửa khổng lồ để thắp sáng bầu trời, đến khi các thành
phố hoàn toàn chìm trong lửa. Các giáo phái kỳ lạ lan truyền, chính phủ sụp đổ,
xã hội tan rã. Phải trải qua 2.000 năm, nền văn minh tiếp theo mới trỗi dậy từ
đống tro tàn.
