Xuê (2), cả ở trên sông Nin (3) nữa. Ở Paris đêm đến thường ẩm ướt, tối
tăm, trên bầu trời mờ mịt thường hồng lên những ráng mù sương, con sông
Xen (4) chảy một dòng đen kịt dưới những nhịp cầu, nhưng phía dưới cầu
cũng lủng lẳng những cột tia sáng óng ánh phản chiếu những ánh đèn trên
cầu, có điều đó là những tia sáng ba màu: trắng, xanh và đỏ - màu cờ của
nước Nga. Nhưng ở đây trên cầó đèn đóm gì, mà cầu thì khô khốc bụi bặm.
Còn ở phía trước, trên ngọn đồi, người ta thấy một thị trấn âm u với những
khu vườn, và trên những khu vườn thấy ngất ngưởng một chòi canh phòng
hỏa. Trời đất ơi, thật là một niềm hạnh phúc không sao tả xiết được. Chính
là lúc có hoả hoạn vào ban đêm mà lần đầu tiên tôi đã hôn tay em và em
cũng đã siết chặt tay tôi để đáp lại, - tôi sẽ chẳng bao giờ quên ơn em về
thái độ thuận tình thầm lén này. Toàn bộ đường phố đều đen kịt những
người trong cái cảnh bừng sáng dữ dội và bất thường ấy. Tôi vừa đến thăm
em thì bỗng có tiếng chuông báo động nổi lên, và thế là mọi người ai nấy
đều chạy ùa ra cửa sổ và sau đó là chạy ra ngoài cổng. Đám cháy ở mãi xa,
bên kia sông, mà sao thấy nóng nực, ồn ào và hối hả kinh khủng. Ở đó
những đám khói dày đặc bốc lên cuồn cuộn như một mớ lông cừu vừa đen
vừa đỏ tía, và từ đó người ta thấy bùng lên những ngọn lửa đỏ hệt như
những dải vải tây điều, còn ở gần chỗ chúng tôi thì chúng hắt lên vòm mái
nhà thờ Tổng lãnh thiên thần Mikhain(5) thành một màu đồng chấp chới.
Và trong cảnh chen chúc, giữa đám đông, giữa những tiếng xì xào lo âu, lúc
thì ái ngại, lúc thì sướng vui của những thường dân từ khắp nơi chạy lại, tôi
đã nghe có mùi mái tóc thiếu nữ và cổ của em, mùi chiếc xiêm bằng vải gai
của em, - và thế là tôi bỗng nảy ra quyết tâm, tôi ngây ngất nắm lấy tay
em..
Qua cầu xong tôi lên đồi, men theo con đường lát đá mà vào thị trấn.
Trong thị trấn chẳng đâu có lấy một ánh lửa, một bóng người. Đâu đấy
thảy đều câm lặng và thoáng đãng, yên tĩnh và u buồn, - cái buồn của đêm
thảo nguyên Nga, của thị trấn thảo nguyên đang ngủ. Duy chỉ có những khu
vườn là còn khe khẽ, nhè nhẹ rung rinh lá cành dưới làn gió tháng bảy đang
hiu hiu, đều đặn từ nơi nào đó thổi về và mơn man cả bản thân tôi. Tôi đi,
mặt trăng vành vạnh cũng đi theo, như một tấm gương tròn trôi nổi, luồn
