trong một xưởng làm giấy. Tôi nhìn bà ta trong lúc bà ta chọn hàng hoá
chất đống nơi chỗ bày hàng. Lúc bố mẹ tôi trở ra, bà ta băng qua ngưỡng
cửa, hai cánh tay mang vô số cuộn giấy vệ sinh và giấy Cellophan. Bà ta
biến mất với vẻ thoả mãn phía sau một cánh cửa, như thể vừa mới thực
hiện một chuyến đi mua hàng quan trọng.
Người ta lần lượt từng đoàn trở về từ toà nhà Pháp đình, người nào cũng
khòm lưng xuống dưới trọng lượng chàng những bao nặng trên vai. Khi
đến con đường nhỏ thông ra bờ sông Danube, họ nằm xuống sát đất và bò
lần về nhà. Chúng tôi nhìn sửng sốt, ông biện lý, người trước kia chỉ xuất
hiện trong những phiên toà long trọng hơn hết, bò, lết, bị đè bẹp dưới tấm
nệm nặng. Tiếp sau là Ilus với một con chồn màu xanh quấn quanh cổ và
một bao quần áo nơi tay. Bà vợ ông chủ ngân hàng mang một cái hộp đàn
violin, và một cái lồng để nuôi chim. Ông Radnai đi sau cùng với ba ru lô
đệm trải nền nhà.
Chẳng khác nào một đàn kiến bất tận kéo hay tha những đồ vật đủ loại. Họ
tiến tới một cách khó khăn ở giữa những xác chết và dưới chân họ các đầu
đạn chất đống lại như những đống lá khô rụng xuống trong rừng mùa thu.
Mặt trời bắt đầu sáng long lanh. Những tia nắng buồn bã, yếu ớt chập chờn
trong thành phố chết và ánh sáng tháng ba ấy làm cho cảnh tượng của thành
phố càng thêm thê thảm.
Bố tôi nói:
- Chúng ta phải đề phòng những bệnh dịch.
Chúng tôi nghĩ đến những cái hầm trú ẩn đào trong những tảng đá bên dưới
hoàng cung, nơi bệnh thương hàn hoành hành từ hơn một tháng nay.
Sân nhà chúng tôi có vẻ như là một hội chợ. Bà vợ ông đại tá có đến 5 máy
chụp hình hiệu Leica đeo lủng lẳng nơi cánh tay bà. Bà khoe giá trị và
phẩm chất của các máy mà bà đã lấy được. Ông Radnai vuốt ve các tấm
thảm của ông ta như một người bán hàng Ả rập. Ông nói:
- đây đúng là những tấm thảm Ba Tư, tôi rất sành về các món đồ này.
Rồi ông và ông biện lý cãi nhau om sòm, vì ông biện lý cố chứng minh
rằng cái thảm của ông ta có giá trị hơn.
Ilus đã đem về được một cái bao đựng đầy vớ lụa và sẵn lòng phân phát