rộng rãi trong và ngoài nước đặc biệt theo dõi.
Ở nước ta, đây là lần đầu tiên, tác phẩm độc đáo này do Nhà xuất bản
TRẺ tổ chức dịch và giới thiệu tương đối đầy đủ với bạn đọc từ lâu vẫn
mong đợi và dành cho tác giả quen thuộc này nhiều cảm tình đặc biệt.
MỘT NGÀY DÀI HƠN THẾ KỶ
là đỉnh cao của khuynh hướng triển
khai triết lý đối với cuộc sống, thông qua số phận một con người. Triết lý
của tác phẩm nảy sinh từ những suy tưởng sâu sắc về những chủ đề lớn: lao
động, nhân tạo, vũ trụ, lịch sử…
Đó là những bi kịch về thời đại, những nỗi đau nhân tình muôn thuở
của con người khi lâm vào cảnh ngang trái, gian truân, phải đấu tranh để
sinh tồn. Đó là số phận của Edigej – một công nhân đường sắt già – suốt
đời lận đận mưu sinh. Cuối cùng, gia đình trụ lại ở một ga xép giữa thảo
nguyên úa vàng heo hút, thuộc miền Đất Giữa.
Để đảm bảo giao thông cho con đường huyết mạch của Tổ Quốc, bất
kể ngày đêm, bão tuyết, họ phải lao động chân tay đơn giản, liên tục, năm
này qua năm nọ, không thể khác được. Với một tinh thần cần mẫn, nghiêm
túc, tự giác tự nguyện. Nghĩa vụ lao động đã trở thành một nhu cầu nội tại,
gắn liền với sự tồn tại của đất nước và bản thân.
“Người lao động – theo tác giả – chính là chỗ dựa, là cái trục của Trái
Đất”.
Đó là chủ nghĩa nhân đạo được thể hiện ở tình thương yêu, đùm bọc
của Edigej và các công nhân Bornly - Bão Tuyết đối với Abutalip, một
người lao động chân chính gặp cảnh gian truân.
Đó là tình cảm gắn bó với quá khứ dân tộc, thể hiện qua sự gìn giữ trân
trọng những truyền thống tốt đẹp, bảo vệ ký ức, tàng trữ những giá trị lâu
bền của con người.
Khi nhắc lại truyền thống về loài chim Donenbaj, về tên nô lệ mankur
u mê nghe lời chủ, bắn chết chính mẹ đẻ của mình, tác giả qua đó phê phán
mạnh mẽ loại ‘mankur hiện đại’ quyền cao tước trọng, học hàm, học vị và
kiến thức đầy đủ, nhưng bên trong trống rỗng như người không tim, hoàn
toàn mất gốc truyền thống gia đình và dân tộc.
