cuộc sống của Tổ quốc, với mạch đập thời gian, với những điều đã bao đời
nay làm cả loài người day dứt. Tất nhiên không phải bao giờ E-đi-gây cũng
hành động một cách sáng suốt, nhưng ông không bao giờ là một con người
nửa vời, một kẻ thô lỗ hai mặt hay một phần tử thỏa hiệp, vô nguyên tắc.
Phàm điều gì ông tin là đúng, là phù hợp với lương tâm mình, với lợi ích
chung thì ông cố gắng thực hiện bằng tất cả khả năng của mình, không do
dự chần chừ, không suy tính thiệt hơn, nhất là trong cuộc đấu tranh cho sự
công bằng, cho sự phục hồi chân lý. Tác giả đã đặt Edigay vào những tình
huống xử lý phức tạp, đã cho nhân vật tiếp xúc với nhiều loại người tốt xấu
khác nhau, đã buộc ông phải suy nghĩ trên những câu hỏi hóc búa về cội
nguồn của sự bất công, về bản chất của thói độc ác, đê tiện… và qua đó đã
chiếu sáng nhân cách nhân vật từ các góc độ khác nhau. Aimatop đã hoàn
toàn đúng khi ông nhận định rằng những người như E-đi-gây là “chỗ dựa
của trái đất.”
Nếu tuyến cốt truyện thứ nhất giới hạn trong phạm vi một không gian
và thời gian chật hẹp và mang tính chất cụ thể – lịch sử, thì với tuyến cốt
truyện thứ hai – tuyến huyễn tưởng – tác giả đã đưa người đọc vượt ra khỏi
ranh giới một quốc gia, một chế độ xã hội và những suy nghĩ của nhà văn
mang tính chất toàn cầu trước thực trạng đáng lo ngại của hành tinh chúng
ta: cuộc chạy đua vũ trang, tình trạng đối địch và mâu thuẫn gay gắt giữa
hai thế giới, thái độ không tin cậy lẫn nhau đã tước đoạt mất của toàn nhân
loại nhu cầu và nguyện vọng chính đáng được sống và phát triển trong hòa
bình, đã gây nên sự cách ly và tâm trạng hoảng sợ đối với việc tiếp xúc với
một nền văn minh có trình độ cao hơn, hiện đại hơn. Phải chăng xã hội loài
người trên hành tinh “Bộ ngực rừng” là hình ảnh tương lai của hành tinh
chúng ta khi nhà nước không còn nữa, khi con đường tiến hóa của loài
người nằm ngoài những hình thức giải quyết mâu thuẫn bằng chiến tranh,
khi một nền hòa bình trường cửu được thiết lập?
Chính tinh thần cao cả […] trước nguy cơ của một cuộc chiến tranh
hủy diệt đang đe dọa loài người đã thôi thúc nhà văn thông qua những hình
tượng ẩn dụ để nói lên những ý nghĩ nung nấu ấy. Và chính vì thế Và một
ngày dài hơn thế kỷ không chỉ là một bài ca tuyệt vời về lao động sáng tạo
