Lê ở đảo Hải Nam vẫn dùng từ “au” /au/ để chỉ “người” [Đàm Hiểu Hàng
1994: 49-51]. Ngoài ra, nhiều tác giả còn gọi chi tộc này là Tây Âu để phân
biệt với chi tộc Đông Âu vốn cư trú ở lưu vực sông Âu thuộc nam Chiết
Giang-bắc Phúc Kiến thời Tây Hán. Cư dân Tây Âu cổ được cho là nói ngôn
ngữ thuộc nhóm Tày-Thái (Choang-Đồng hay Thái-Kadai). Người Âu Việt trải
qua thời gian dài khá bình lặng suốt từ thời tiền sử cho đến cuối tk. III trCN.
Các sách Thượng Thư, Dật Chu Thư có ghi các tên gọi “Nam Di”, “Thương
Ngô”, “Nam Âu” v.v., theo suy luận là để nói đến khu vực cư trú của người Âu
Việt. Một số công trình nghiên cứu chứng minh người Âu Việt là hậu duệ của
“người Liễu Giang” (
柳江人) cổ bản địa chứ không phải “thiên di từ
Đông Âu đến” [Vương Minh Lượng 1993: 24-25]. Năm 218 trCN, quân Tần
vượt Việt Thành Lĩnh (một trong Ngũ Lĩnh) chiếm đất Âu, bị quân Âu Việt
đánh bại, “thây chết hàng chục vạn”, “ba năm không buông cung cởi nỏ” (Hoài
Nam Tử). Trong cuộc chiến tranh này, vua Âu Việt là Dịch Hu Tống (
译吁宋)
đã bị giết [Trương Thanh Chấn.. 2002: 70-75]. Theo kết quả nghiên cứu điền
dã, nữ thần Long Mẫu vùng trung lưu Tây Giang vốn là hình ảnh “nữ thần
hóa” của thủ lĩnh Dịch Hu Tống
. Ngày nay, trải qua nhiều biến cố lịch sử,
vùng này trở thành quê hương của nhiều tộc người hậu duệ Bách Việt như
Choang, Thủy, Mao Nam, Dao, Xá.. và hai nhóm hệ dân Hán Lĩnh Nam là
Quế-Liễu (vùng Quế Lâm, Liễu Châu) và Quảng Đông (trung lưu sông Tả
Giang, Hữu Giang).
+ Tiểu vùng Nam Việt (đông bắc Lĩnh Nam)
Ở tiểu vùng này, chủ nhân cổ xưa chủ yếu là người Nam Việt, cư dân nông
nghiệp lúa nước cổ, giỏi các nghề thủ công truyền thống, nghề gốm, nghề đúc
thuyền và đi biển. Họ tập trung chủ yếu ở vùng hạ lưu Châu Giang và lưu vực
sông Bắc Giang (nay là bắc, đông bắc và trung Quảng Đông). Trước đây từng
có thuyết cho rằng chính người Âu Việt là chủ nhân vùng này, nghĩa là không
có khái niệm tộc Nam Việt. Song, theo các kết quả nghiên cứu dân tộc học,
khảo cổ học gần nhất, Nam Việt có thể được xem như như một chi tộc Bách
Việt. Nam Việt và Âu Việt đều thuộc Bách Việt, do vậy giữa họ vẫn có những
nét tương đồng cơ bản, song do điều kiện tự nhiên và lịch sử – xã hội khác
nhau nên tồn tại tính sai dị. Họ được cho là hậu duệ của “người Mã Bôi” (
马坝
