Mùa màng ập đến nhanh chóng. Vừa mới hôm nào là những đợt heo
may rải đồng và trẻ con đi bắt tôm húi hay thả cần câu cả mương xuống
những bậc ao làng mà hôm nay lúa đã vàng rực trên khắp các cánh đồng.
Nước triều rút vội. Hàng năm cứ vào dịp này là dân làng Thị nhộn nhịp hẳn
lên. Họ phải lo mọi công tác chuẩn bị gặt hái, lại phải lo dọn cỏ và những
cây vông vang trên cánh đồng triều bát ngát chạy dọc bờ sông Cửa Đình và
lo làm vụ đông ngay sau khi gặt lúa nếp. Tân đi xa nhớ rất nhiều về những
ngày này. Nước sông rút mau phơi ra những bãi bồi đầy hến. Dòng chảy
hẹp lại làm cho mật độ tôm cá nhộn nhịp hơn và những đứa trẻ choai choai
tổ chức thành từng tốp cào dậm theo dòng nước đang xuống. Mỗi lần giẫm
chân lên một con cà da chúng reo vui sướng. Trên cánh đồng triều bát ngát
những người phụ nữ hối hả dọn cỏ. Họ bắt được không ít những con cà da
gần giống như cua bể nhưng nhỏ bé hơn và vui mừng nhẩm tính bữa canh
rau cải chiều nay - Suốt những năm đi xa Tân ngập chìm trong những kỷ
niệm làng quê ấy - Và rất lạ là, giữa những phút sục sôi công việc, trên suốt
cánh đồng triều luôn luôn có những chú cò đơn chiếc với đôi chân dài
nghêu và cái mỏ nhọn hoắt. Chúng dường như đã quen người nên chẳng
buồn bay lượn khi con người đã tới gần. Chúng cứ thản nhiên mổ tôm cá và
đĩnh đạc bước một trong cảnh nhàn du đơn độc. Đôi khi chúng vỗ cánh bay
và bầu trời xám đục ghi mãi những chớp trắng nhỏ yếu, xa dần.
Một bữa Tân đi dọn triều giúp vợ, vừa về đến nhà thì anh Ưng và anh
Thùy vội đến. Trời đã mờ tối. Ánh chiều vàng nhạt vừa tắt lịm đâu đây. Chị
Tân thắp đèn giục chồng mời khách vào nhà nhưng chẳng ai để ý đến điều
đó và cứ đứng trao đổi trên sân.
Anh Thùy hỏi ngay:
- Chú tính thế nào về mười mẫu triều đồng Mè?
Tân chưa sẵn sàng giải đáp một vấn đề thế này. Hôm họp làng bà con
quyết định phải cấy mảnh ruộng ấy để tránh tình trạng bỏ hoang và tránh
hiện tượng có thể có như đang đồn đại là phát canh thu tô. Ưng đã khẳng
