Võ Văn Trực
Vết sẹo và cái đầu hói
Chương XVII
Náo nức ngày hội trường. Học sinh thuộc các thế hệ về dự rất đông. Từ
ngày thành lập đến nay, nhà trường đã tròn nửa thế kỷ. Lớp lớp học sinh
trưởng thành và tung cánh bay đến bốn phương trời, hôm nay lại trở về từ
mọi miền đất nước: biên giới, hải đảo, Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng, Huế…
Học sinh khóa đầu tiên đã ở tuổi sáu mươi. Ríu rít lứa tuổi mười bốn mười
lăm hiện đang học tại trường… Tất cả đều là học sinh quây quần về tổ ấm.
Những ngôi nhà êm đêm mái ngói như hai cánh chim mẹ ấp ủ trứng bạc và
cưu mang những đứa con tìm về với mẹ.
Trường đã di chuyển nhiều lần trong những năm kbáng chiến chống Pháp
chống Mỹ, cuối cùng lại trở về thị trấn Hoan Châu. Trường cũng đã đổi tên
mấy lần, cuối cùng lấy lại tên ban đầu: trường phổ thông cơ sở Hoan Cbâu.
Thầy Cao Xuân, hiệu trưởng đầu tiên cũng là người sáng lập, một học giả
nổi tiếng, đã quá cố cách đây chưa đầy mười năm. Ảnh thầy được phóng to
treo giữa phòng truyền thống. Và hai bên là ảnh chân dung các thầy các cô
trong buổi đầu khai sáng. Hầu hết các thầy các cô đều đã trở thành giáo sư,
viện sĩ… Trong tủ kính, bao nhiêu di vật gợi lên truyền thống cần cù học
tập, nghiên cứu và chiến đấu oanh liệt của học sinh. Chiếc đèn dầu vỏ chai
thời kháng chiến chống Pháp. Chiếc ba lô còn dính máu của bạn Tâm hy
sinh trên đường mòn Hồ Chí Minh. Quyển vở học toán của bạn Khang lấy
được trong công sự. Bức thư bị lửa bom cháy sém của bạn Lân gửi cho
thầy Nguyễn An. Bài thơ tình của bạn Hoa viết ở chiến trưởng Quảng Trị…
Đã có lần một ký giả người Mỹ vào xem phòng truyền thống phát biểu:
"Người lính Mỹ không thể có những thứ này. Việt Nam thắng Mỹ là điều
dễ hiểu".
Học sinh túm tụm từng nhóm, chuyện trò râm ran như đàn chim mùa bay
về sum họp trên bãi phù sa quê hương. Tóc bạc. Tóc xanh. Tóc dài. Tóc
ngắn. Những tà áo dài đủ màu sắc bay lượn như ngày hội bướm ở rừng Cúc
Phương sau cơn mưa mùa xuân. Thăm hỏi nhau về gia cảnh. Nhiều người
