VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 1046

Sự phiền trách những phóng viên thường trực cứ bịa đặt ra những tin tức
xấu trở nên ngộ nghĩnh hơn vào mùa hè 1963, khi mà đa số ký giả có văn
phòng ở Á Châu thường viếng thăm Việt Nam cũng nhận thấy tình hình tồi
tệ như chúng tôi thấy. Những ký giả đó gồm có Ralisher và Bernard Kabol
của CBS, James Robinson của NBC, Stanley Karnow của Times và
Saturday Evening Post, Pepper Martin của US News Report và Charles
Mohr trưởng văn phòng Times Đông Nam Á. Những người đó không phải
dễ dàng để bị bầy chó sói đánh lừa. Tòa Đại sứ, bộ Tư lệnh của Harkins và
chính phủ Diệm không bao giờ vừa lòng với những tường trình của hầu hết
đại diện cơ quan truyền thông quốc tế. Diệm vừa trục xuất Robinson một
tháng sau khi gia đình Diệm tống cổ Francois Sully của tờ Newsweek ra
khỏi nước và suốt 9 tháng không cho Robinson trở lại Việt Nam.
Nếu những đại diện của cơ quan truyền thông tại Đông Nam Á đã thấy như
chúng tôi thấy thì, tại Hoa Kỳ, lại có một số người bực tức, phải bênh vực
chính phủ Sài Gòn. Sự thất bại quân sự và thiếu khả năng lãnh đạo tại miền
Nam to lớn quá đến nỗi họ cần một phóng viên tên tuổi, một khuôn mặt có
thớ để phản công lại chúng tôi như khuôn mặt Margueritte Higgins của New
York Herald Tribune, một phóng viên quốc ngoại nổi tiếng. Bà ta đã được
giải thưởng Pulitzer năm 1951 về những phóng sự chiến trường Cao Ly.
Bộ tham mưu Hoa Kỳ bèn giới thiệu người ký giả “chín chắn và có trách
nhiệm” đó, người ký giả có thành tích nghề nghiệp để đi Việt Nam sửa sai
“những câu chuyện điên loạn” (to correct the hysterical stories) của các ký
giả tại chỗ. Higgins bằng lòng đi Việt Nam và đến Sài Gòn vào tháng 8 năm
1963. Đến Sài Gòn mới trong vòng 4 tuần lễ Higgins đã gởi một loạt tin tức
về Mỹ nói rằng biến cố Phật giáo chỉ là sáng chế của nhóm nhà sư quỷ
quyệt và của những ký giả dễ bị lừa, còn Việt Cộng thì đang bị tướng
Harkins và ông Diệm đánh bại. Những ký giả tại đây chỉ muốn chúng ta
thua trận để chứng tỏ họ đúng... (“A Bright Shining Lie”, Neil Sheehan, tr.
347).
Sheehan còn cho biết đã có lần David Halberstam giận dữ cấp trên của ông
ta ở New York vì họ cứ nhắc đến tên của Margueritte Higgins để gán cho
những báo cáo của Halberstam là sai lầm. Halberstam đã phải trả lời bằng