Ngọc Hiệu, Thượng Tọa Pháp Tri, các ông Ngô Văn Ký, Nguyễn Văn Lực,
Xuân Tùng thuộc Việt Nam Quốc Dân Đảng, Hà Thế Ruyệt (Duy Dân)
thành lập Trận Tuyến Nhân Dân Cách Mạng. Mặt trận này kêu gọi ông
Nguyễn Văn Thiệu từ chức và các phe liên hệ chấm dứt chiến tranh, giải
quyết vấn đề miền Nam bằng phương thức hòa bình.
- Thứ hai là song song với Trận Tuyến đó, khối chính trị của khuynh hướng
Phật giáo Ấn Quang thành lập Lực Lượng Thứ Ba với chủ trương Hòa Hợp
Hòa Giải Dân Tộc do tướng Dương Văn Minh và ông Vũ Văn Mẫu cầm đầu
để tìm cách thương thảo với Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam .
Lập trường chính trị cơ bản của Phật giáo là cổ xúy cho một nước Việt Nam
có chính sách ngoại giao trung lập theo kiểu Miến Điện, Ấn Độ, Nam
Dương và đứng trong khối các quốc gia phi liên kết như đã đề cập trong một
chương trước. Quan niệm về chiến tranh của Phật giáo là lực lượng quốc gia
thân Mỹ không thể thắng nổi lực lượng Cộng Sản thân Nga-Tàu bằng giải
pháp quân sự, mà chứng cớ là 10 năm dưới quyền người Pháp với chế độ
Bảo Đại đất nước bị chia đôi, 10 năm dưới chế độ Ngô Đình Diệm, Cộng
Sản vẫn lấn áp thôn tính gần hết nông thôn đến nỗi anh em ông Diệm phải
bắt tay với Cộng Sản để cầu hòa. Và kể từ 1963 đến 1974, dù giải pháp
quân sự đã được sử dụng tối đa với sự tham dự của nửa triệu quân Mỹ và
những kỹ thuật tàn phá tân tiến nhất của một đại cường, phía quốc gia vẫn
thất bại trên cả chính trường lẫn chiến trường, quốc nội lẫn quốc ngoại.
Con đường duy nhất để cứu lấy miền Nam là phải thoát ra khỏi hai cái gọng
kềm oan nghiệt của chiến tranh và sự tham dự của ngoại bang. Vì gọng kềm
chiến tranh tiêu diệt ngay sự sống còn của nhân dân và đất đai miền Nam đã
kiệt lực và hao mòn; gọng kềm ngoại bang duy trì và phát triển tình trạng
mâu thuẫn kịch liệt giữa những phe đối kháng người Việt.
Con đường đó đã được Thượng tọa Thích Nhất Hạnh công khai hóa một
cách minh nhiên trong Lời Kêu Gọi Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam nhân
ngày 1-11 sau đây:
Đây là những lời tôi trực tiếp kêu gọi những người anh em của tôi trong Mặt
Trận Giải Phóng Miền Nam. Lời nầy tiếp theo lời tôi kêu gọi những vị lãnh
đạo tôn giáo, nhân bản, trí thức của tất cả các nước, yêu cầu họ tố cáo mọi ý