VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 366

đều sẽ do Tỉnh trưởng chỉ định chứ không phải là Hội đồng do nhân dân
trong làng bầu lên nữa [3]. Chế độ thôn xã Việt Nam vốn có truyền thống
sinh hoạt theo nguyên tắc đồng thuận hòa hài, các viên chức quản trị do
chính dân làng bằng hình thức này hay hình thức khác tín nhiệm đề cử, nhờ
vậy thôn làng đã trở thành những pháo đài xây dựng nên sức mạnh mãnh
liệt và viên mãn không những để chống thắng các đạo quân xâm lược mà
còn nhiều khi chống đối, khước từ các chính sách tàn ác của các triều đình
Việt Nam, vì vậy mà “phép vua (mới) thua lệ làng”. Nhưng dù là cựu quan
lại Nam triều ông Diệm vẫn cố tình bác bỏ những yếu tính văn minh và
truyền thống dân tộc đó nên những tác hại chiến lược về sau, khi phải đối
chọi với cuộc chiến tranh nhân dân do Cộng Sản chủ xướng, còn kéo dài
cho đến ngày mất miền Nam [4].
Bốn tháng sau đó, vào tháng 10, ông Diệm lại ban hành Dụ 57a cho phép
Tỉnh trưởng nhiều đặc quyền về an ninh và phát triển. Dụ 57b cho phép
Tỉnh trưởng được trưng tập nhân dân trong những công tác cứu tế xã hội…
đã biến một số đông những Tỉnh trưởng, Quận trưởng, và Xã trưởng thành
ra màng lưới quyền lực đầu tiên ở cấp địa phương để khai sinh và nuôi
dưỡng những mầm mống bất công, tham nhũng và áp bức từ đó cho đến sau
này.
Tất cả màng lưới đó tuy chằng chịt đan nhau nhưng lại quy về một mối tại
dinh Độc Lập, nơi mà Tổng thống Diệm tập trung tất cả mọi quyết định, vi
phạm mọi nguyên tắc hành chánh cơ bản, để can thiệp trực tiếp và mạnh mẽ
vào những sinh hoạt nào mà ông muốn, cấp độ nào mà ông thích.Chủ
trương trung ương tập quyền tuyệt đối đó, một lần nữa phản ánh cái tâm lý
độc quyền và độc tôn là một trong những nét đặc thù của con người ông
Diệm từ những ngày đầu mới làm quan Nam triều. (Cho nên như tôi đã trình
bày trong một chương trước, việc ông đòi hỏi người Pháp phải cải cách xã
hội thời làm Thượng thư Bộ Lại chỉ là một cái cớ thuần lý và khôn khéo thể
hiện tham vọng nắm hết và nắm chặt quyền lực trong tay mà thôi. Vì rõ
ràng nhất là tại sao thời làm Thượng thư Bộ Lại ông đòi hỏi tự do và chủ
quyền cho người dân mà bây giờ, đến lúc làm Tổng thống, ông lại bãi bỏ
chế độ dân cử tại thôn xã để tước đoạt quyền tự do và quyền làm chủ của