VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 432

tr. 332-333).
Ông Nguyễn Trân còn viết thêm:
Sách “A Death in November” của Tiến sĩ Ellen Hammer viết đầy thiện cảm
với Tổng thống Diệm như sau này tôi sẽ tình bày, đã tường thuật rằng một
ngày Xuân 1963, ba Ủy viên trong Ủy Hội Kiểm Soát Đình Chiến là
Gordon Cox người Gia Nã Đại, Ramchundur Goburdhum, người Ấn Độ và
Mieczyslaw Maneli, người Ba Lan, đã đi với Đại sứ Bửu Hội thăm một Ấp
Chiến Lược ở Cao Nguyên.
Maneli đi trên đầu nhọn các cây hàng rào của ấp, lấy tay lắc xem có chắc
không. “Không có chắc lắm!” Maneli vừa cười vừa nói, “thằng con nhỏ của
tôi ở Warsaw có thể xô ngã. Chính phủ có chắc tin sẽ dùng hàng rào này để
ngăn cản du kích không?” (“Công và Tội”, sđd, tr. 333-334).
Toàn bộ chương trình Ấp Chiến Lược chỉ làm tổn hao công quỹ quốc gia và
tạo thêm gánh nặng cho quân đội mà hai mục tiêu chính vẫn hoàn toàn
không đạt được: mục tiêu bảo vệ an ninh và bồi dưỡng chính trị cho dân thì
chỉ làm cho dân thêm lo âu bất mãn; mục tiêu cô lập cán bộ Cộng Sản ra
khỏi dân thì chỉ làm cho cán bộ Việt Cộng len lỏi vào được sống trong Ấp
để dễ dàng làm nội tuyến và địch vận (sau này, dưới thời Nguyễn Văn
Thiệu, phải nhờ đến cả một chiến dịch Phượng Hoàng do người Mỹ điều
khiển mới phần nào phát hiện và tiêu diệt được sự xâm nhập quá sâu này
của cán bộ Việt Cộng tại nông thôn từ thời Diệm).
Lấy hai thất bại của công tác xây dựng lực lượng quần chúng ngoại vi (Liên
Đoàn Công Chức Cách Mạng Quốc Gia và Lực Lượng Thanh Niên Cộng
Hòa) và quốc sách Ấp Chiến Lược để phân tích, tôi chỉ muốn định lại cho
đúng giá trị của ông Ngô Đình Nhu. Hai công tác đó tiêu biểu cho chức
năng và khả năng của một nhà lãnh đạo trong giai đoạn đáng lẽ phải vươn
lên đó của đất nước. Nhưng vì khả năng thì thấp kém mà vẫn tự cao tự đại,
chức năng thì không nắm vững mà vẫn hống hách độc quyền, nên ta có thể
kết luận rằng chính sự thất bại của ông Nhu đã soi lủng cái nền móng sức
mạnh của quốc gia và dân tộc, để sau này, những chế độ tiếp theo có xây
dựng được gì thì cũng sụp đổ mà thôi.
Chương trình Ấp chiến lược làm khổ dân như thế, làm lợi cho Cộng Sản