VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 59

độc của người Pháp, cũng như thái độ lòn cúi nhục nhã của quan lại An
Nam. Chính những sinh họat thực tế hàng tháng, hàng ngày, hàng tuần đó...
chính những chứng kiến trong công việc, trong đời sống đó... đã nẩy mầm
và nuôi dưỡng trong tâm hồn tôi cái quyết tâm khước từ và chống lại sự cai
trị của một chính quyền ngoại nhân trên đất nước. Vì thế khi ông Tráng Liệt
và ông Trần Văn Dĩnh tổ chức tôi vào phong trào của cụ Cường Để với mục
đích tối hậu là giành lại độc lập và chủ quyền cho quốc gia trong tay chính
quyền Pháp thì tôi hăng hái nhận lời gia nhập ngay, dù ý thức được rằng là
một quân nhân, nếu bị Pháp khám phá ra, tôi có thể mang tội tử hình như
một số quân nhân khác trong phong trào “Đầu độc Hà thành”, trong vụ
“Khởi nghĩa Yên Bái”, trong vụ “Đội Cung ở Nghệ An”...
Lúc bấy giờ, ý thức đấu tranh cách mạng hay quan niệm một đảng đấu tranh
cách mạng, đối với tôi, không phải là nhu cầu cấp bách nhất. Quyết định của
tôi chỉ được vận động bằng tình cảm căm thù Pháp đô hộ và chỉ bằng tình
cảm đó mà thôi, nên bất kỳ một tổ chức nào, Việt Quốc, Tân Việt hay ngay
cả đảng Cộng Sản, nếu đến tuyên truyền và kết nạp, tôi cũng sẵn sàng gia
nhập ngay.
Thế rồi vào một đêm mưa phùn gần cuối năm 1942, khoảng 11 giờ khuya,
ông Tráng Liệt đến nhà tôi và rủ đi gặp ông Ngô Đình Diệm. Chúng tôi đi
dọc theo tả ngạn sông Hương hướng về phía Phú Cam và dừng lại trước
ngôi nhà cổ kính, từ đường của gia tộc Ngô Đình.
Được người vào báo, ông Diệm ra tận bậc cấp trước cửa nhà để đón chúng
tôi. Đó là lần đầu tiên tôi gặp ông Diệm. Ông rất trẻ so với tước vị và những
huyền thoại về ông. Dù đã khuya, ông vẫn mặc áo lương, khăn đóng, giày
hạ, ra mời chúng tôi vào phòng khách chính, nơi có bộ bàn ghế mây xưa mà
chú Phẩm, người đầy tớ trung thành của ông, đã dọn ra ba chén nước chè
xanh để mời khách.
Dưới ngọn đèn mờ, trong một phòng khách cổ kính, trước một nhân vật đã
từng là Thượng thư đầu triều, đã từng cởi áo từ quan, và bây giờ đang thay
mặt Kỳ Ngoại Hầu Cường Để cầm đầu một tổ chức chống Pháp, tôi có cảm
tưởng như mình lạc vào một thế giới khác, xa lạ hẳn với thực tế sôi động
của tình hình đất nước. Sau khi mời chúng tôi dùng nước chè xanh, ông