VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 923

nổi lên khắp Sài Gòn rằng Đại sứ Cabot Lodge, ông Mecklin và nhiều nhân
viên tòa đại sứ Mỹ sẽ bị ám sát… đến nỗi Đại sứ Lodge phải có súng riêng
bên cạnh mình.
Sau đó, chính phủ Mỹ cũng chấm dứt luôn khoản viện trợ 250.000 Mỹ kim
là « chi phí hành chánh » của Lực lượng Đặc biệt của Đại tá Lê Quang
Tung, đội quân riêng của ông Ngô Đình Nhu [17].
Đồng thời giám đốc CIA tại Sài Gòn là Richardson, một người thân tín của
Nhu, cũng bị gọi về Hoa Thịnh Đốn.
Ngày 19-10, Tòa Đại sứ báo cho Đại tá Tung biết là viện trợ chỉ tiếp tục
tháo khoán khi nào Tung đồng ý thông báo cho cố vấn Mỹ của lực lượng
biết các cuộc di chuyển, và lực lượng chỉ có nhiệm vụ chiến đấu chống
Cộng Sản mà thôi. Trong lúc đó, tướng lãnh Việt Nam Cọng Hòa cho Tòa
đại sứ biết họ có kế hoạch tổ chức một cuộc đảo chánh. Họ không đòi Mỹ
giúp đỡ vì nó là vấn đề nội bộ Việt Nam. Tuy nhiên, đó sẽ là một cuộc đảo
chánh thân thiện với Hoa Kỳ và yêu cầu Hoa Kỳ đừng có hành động chống
đối. Về phía người Mỹ, Tòa đại sứ cũng cho biết không thể giúp đỡ nhóm
đảo chánh được, sẽ không chống đối nhưng xin được thông báo đầy đủ tin
tức” [18].
Về phía quân đội Việt Nam mà tướng Trần Văn Đôn được coi là đại diện
với tư cách Quyền Tổng Tham mưu trưởng, sau nhiều lần trình lên ông
Diệm những đề nghị cải cách chế độ nhưng không được chấp thuận, đã thế
anh em ông Diệm lại còn dùng thủ đoạn lạm dụng danh nghĩa quân đội khi
tấn công chùa chiền để tạo uy thế trong quần chúng, nên ngày 23–8 (ba
ngày sau khi chùa chiền bị tấn công) tướng Đôn cho mời một người Mỹ bạn
thân của ông là Trung tá CIA Conein đến gặp để trao đổi quan điểm về cuộc
khủng hoảng. Ông Đôn cho biết quân đội không tham dự vào hành động
bạo tàn của nhà Ngô trong việc đàn áp Phật giáo. Ngược lại, Conein cũng
cho tướng Đôn biết thì về phía Mỹ, dù đại sứ Nolting từ trước vốn rất thân
thiện với anh em ông Diệm nhưng sau vụ tấn công chùa chiền mà nhiều ký
giả Mỹ đã ví von giống như hành động của quân xung phong SS của Đức
Quốc Xã, thì liên hệ giữa ông Diệm và Đại sứ Nolting trở nên căng thẳng,
dù trong thâm tâm ông Nolting vẫn còn ủng hộ ông Diệm.