VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 982

tại Sài Gòn trình bày cho Đại sứ Lodge là một người Việt Nam trước khi là
một nhà sư như các ký giả Mỹ đã biết, là một “lãnh tụ Phật giáo chống
Cộng theo đường hướng của Phật giáo”. Nhưng các lực lượng do ông điều
động-Hội Đồng Nhân Dân Cứu Quốc và sinh viên Huế, “những kẻ bụng đầy
chữ nghĩa nhưng lại thiếu ý thức chính trị, chủ quan và vọng động, xuẩn
động”- đã làm cho ông thất bại. Vì vậy, khác với cuộc đấu tranh hào hùng
năm 1963, chính nghĩa đấu tranh chống lại sự phục hồi uy thế Công Giáo
Cần Lao của ông trong năm 1964-65 đã bị hiểu lầm, bị xuyên tạc và đưa
đến sự thất bại trong năm 1966 mà tôi sẽ nói đến sau này.
Khi các tướng Nguyễn Khánh, Trần Thiện Khiêm, Cao Văn Viên,... chỉnh lý
cuối tháng Giêng năm 1964 thì tôi đang là ủy viên Chính trị của Hội Đồng
Quân Nhân Cách Mạng cũ và đang giữ chức Bộ trưởng Bộ Thông Tin của
chính phủ Nguyễn Ngọc Thơ.
Độ một tuần lễ trước cuộc chỉnh lý, tướng Khánh từ Quân đoàn II về Sài
Gòn ghé lại thăm tôi tại nhà riêng với thái độ rất thân mật, nhưng tuyệt
nhiên không đề cập đến chính trị. Việc ông Khánh đến thăm tôi là một hành
động rất lạ vì trước kia tuy có gặp gỡ, giao thiệp vì công vụ, nhưng trong
suốt thời gian dưới chế độ Diệm, ông Khánh chỉ đến nhà tôi có một lần
nhân bữa tiệc tôi thết đãi một số Bộ trưởng, thân hữu, và ông Chủ tịch Quốc
hội Phạm Văn Nhu vốn là thầy học cũ của tôi và quen thân với nhạc gia tôi
lúc ông làm Huấn Đạo tại Phủ tôi ở. Sau này, khi ông Khánh chỉnh lý tôi
mới hiểu hành động xã giao đó là để lôi kéo, mua chuộc tôi vì ông cho tôi là
người có ý thức chính trị hơn phần đông các tướng lãnh khác, người có uy
tín đã gác tình riêng để tham gia Cách mạng 1-11-1963, và cũng vì ông
Khánh tưởng lầm tôi là một nhân sĩ quan trọng của Phật giáo.
Sau chỉnh lý vài hôm, ông Khánh yêu cầu tôi giữ chức Phó Thủ tướng đặc
trách Văn hóa Xã hội, phối hợp các Bộ Giáo dục, Y tế, Xã hội, và Lao
Động. Tôi thành thật cám ơn ông nhưng nhất định từ chối vì tự nghĩ là
người học hành ít ỏi, lại không có bằng cấp cao trong một xã hội còn nặng
tinh thần khoa bảng. Ông Khánh tha thiết nói: “Anh tưởng tôi không biết
trình độ văn hóa của anh hay sao? Trước khi nói chuyện với anh tôi đã nghĩ
kỹ. Trong giai đoạn khó khăn phức tạp này, phải có một vị tướng lãnh mới