57
. Những năm đầu tiên của xứ Nam Kỳ thuộc Pháp.
58
. Theo F. Vial, Sách đã dẫn.
59
. Malthus(1766-1834): Nhà kinh tế người Anh đưa ra thuyết "nhân
mãn'' là tai hoạ của thế giới, đòi phải kiên quyết hạn chế sinh đẻ.(B.T.)
60
. Về sau, Henri Martin là Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Pháp.
61
. Sau này, ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời đã chính thức được xác
nhận là ngày 2-9-1969.(B.T.)
62
. Nguyên bản là “Bas-Laos” tức là “Hạ Lào”; chúng tôi chỉnh lại là
“Đường 9- Nam Lào” theo cách thường sử dụng trên sách báo mà mọi
người đã biết.(B.T.)
63
. Hoàng cung(Đại Nội) đã bị không quân và pháo binh Mỹ phá hủy
năm 1968.
64
. “Những lạc thú của thành Ca-pu”(Les délices de Capoue): Trong cuộc
chiến tranh chống La Mã năm 215 trước Công Nguyên, quân đội của An-
ni-ban, viên tướng lừng danh của Cộng hòa Các-ta-giơ, đã đánh chiếm
được thành phố này. Nhưng sau đó, binh sĩ của An-ni-ban đã bị ngập vào
trong những lạc thú xa hoa ở Ca-pu, do đó mất hết sức chiến đấu và cuối
cùng bị đánh bại.(ND)
65
. Trong bài “Confucianisme et Marxisme au Vietnam”(“ Nho giáo và
chủ nghĩa Mác ở Việt Nam”) đang Tạp chí “La Pensée”(“Tư tưởng”) số
10/1962. Đã dịch in trong cuốn “Bàn về đạo Nho”.(B.T.)
