VIỆT NAM VĂN HỌC SỬ YẾU - Trang 93

nhiều bài thơ bằng quốc âm; tiếc rằng tập ấy nay đã mất.
Các nhà mô phỏng Hàn Thuyên - Việc ông làm gây thành một cái phong trào;
đời bấy giờ chắc có nhiều người theo gương ông mà làm thơ văn bằng quốc âm,
tiếc rằng sử sách không ghi chép tường tận. Hiện nay, chỉ còn truyền lại mấy
nhà sau này:
1/ Nguyễn sĩ Cố. – Theo sử chép (Cm., q 8 tr.44a) , ông có tài làm thơ quốc âm
và khéo khôi hài, người đương thời ví ông với Đông Phương Sóc (2).
2/ Chu An (+1370)(3) – Theo Hch. (q.43) thì ông có làm Quốc ngữ thi tập.
--
(1) ông làm nội thị học sĩ đời vùa Trần Thánh tôn (1258-1278) và thiên chương
học sĩ đời vua Trần Anh tôn (1293-1313) coi việc giảng Ngũ kinh.
(2) Đông Phương Sóc: người nhà Hán bên Tàu, khéo khôi hài, hoạt kê. Làm
quan đời Hán Vũ Đế, thường đem tài trào phúng chữa lỗi cho vua.
(3) Chu An: Một bậc danh nho đời Nhà Trần, hiệu Tiều Ẩn người xã Quang liệt,
huyện Thanh đàm (nay là xã Thanh liệt, huyện Thanh tri, Hà động). Đời vưa
Trần Minh tôn (1314-1340) ông làm Quốc tử giám tu nghiệp và coi việc giảng
kinh cho Thái tử; ông bèn soạn sách Tứ thứ thuyết ước. Đến đời Dụ tôn (1341-
1368), ông dâng sớ xin chém bảy người nịnh thần (Thất trảm sớ) vua không
nghe,
--
C) Hồ Qui Ly là người tiếm ngôi nhà Trần làm vua năm 1400 cũng hay làm thơ
nôm. Theo sử chép (Cm.q.11tr.3b), năm 1387 đời Trần Đế Nghiên, Thượng
hoàng (tức là Nghệ Tôn) cho Quý Ly một thanh gươm trên có đề : “Văn võ toàn
tài, quân thần đồng đức. Ông làm thơ quốc ngữ để tạ ơn.
Đến năm 1437, vua Lê Thái tôn muốn xem thủ chiếu và thơ văn của họ Hồ.
Nguyễn Trãi thu thập lục ra, được mấy chục thiên thơ văn quốc ngữ dâng lên
ngài xem (Tth,. Q.11.tr.38a) . Xem thế thì biết họ Hồ từng làm nhiều thơ văn
bằng quốc âm.
Kết luận,- Hàn Thuyên bắt đầu làm thơ phú quốc âm, thực đã mở đường cho các
nhà viết văn nôm của nước ta sau này. Tiếc rằng tác phẩm của ông cùng mấy
nhà kể trên đều không truyền lại đến nay nữa, nên ta không được biết văn nôm
buổi phôi thai thế nào.