08. Triệu Đà là người như thế nào?
Nhân cơ hội sụp đổ của nhà Tần, Triệu Đà đã nhanh chóng tạo lập ra
quốc gia Nam Việt, quyết hùng cứ một phương. Sau, nhân sự mơ hồ và mất
cảnh giác của An Dương Vương, Triệu Đà đã đánh chiếm được Âu Lạc.
Thế là chỉ trong vòng chưa đầy ba mươi năm (từ năm 206 tr.CN đến năm
179 tr.CN), Triệu Đà trở thành kẻ đứng đầu một quốc gia khá lớn, vui thênh
thang với một cõi của mình. Nhưng, chừng đó chưa đủ để có thể nhận diện
chính xác về Triệu Đà.
Suốt một đời, nỗi bận tâm lớn nhất của Triệu Đà chính là sự hùng mạnh
không ngừng của nhà Tây Hán hay còn gọi là nhà Tiền Hán ở đất trung
nguyên Trung Quốc. Với nhà Tây Hán, Triệu Đà là người như thế nào?
Sách Đại Việt sử kí toàn thư (ngoại kỉ, quyển 2, tờ 2a và 2b) chép rằng:
“Bấy giờ, nhà Hán
đã định được thiên hạ, nghe tin Nhà vua (chỉ
Triệu Đà – NKT) cũng xưng vương ở nước Việt, bèn sai Lục Giả sang
phong Vua làm Nam Việt Vương, trao cho Vua quả ấn và dây thao, lại
trao cho cả cái phẫu phù
bổ đôi làm tin, khuyên Vua nên thông sứ
với nhau và bảo Vua hãy giữ yên đất Bách Việt, chớ có cướp phá. Lục
Giả đến, Nhà vua cứ ngồi chồm hổm mà tiếp. (Lục) Giả nói: -Vương
vốn là người Hán, họ hàng thân thuộc và mồ mả hiện đều ở nhà Hán,
thế mà nay lại làm trái với tục của nước mình, muốn chiếm đất này để
đối nghịch với nhà Hán, há chẳng phải là lầm lẫn hay sao? Vả chăng,
nhà Tần mất hươu, cả thiên hạ thi nhau đuổi, chỉ riêng Hán Đế khoan
nhân, cho nên, ai cũng vui theo, khởi binh từ đất Bái, đất Phong mà
vào Quan Trung để gấp chiếm Hàm Dương, dẹp trừ quân hung bạo.
Chỉ trong khoảng năm năm mà loạn lạc đều yên, bốn biển được yên
lặng, sức người nhất quyết không thể làm nổi, ấy là nhờ trời đó thôi.
Nay Hán Đế nghe tin Vương làm vua ở đất này, lòng đã từng muốn
quyết đánh một phen cho rõ được thua, nhưng vì dân vừa trải cơn lao
khổ nên đành phải tạm thôi. Giờ đây, Hán Đế sai sứ sang trao ấn và
dây thao cho Vương, lẽ ra, Vương phải ra tận ngoài thành nghênh đón,
bái yết để tỏ lòng tôn kính (Hán Đế), thế mà Vương đã không làm,
