vạn người cùng với hơn hai vạn con ngựa thì giao cho Mã Anh nhận lãnh
và cho Chinh Man tướng quân là Trần Tuấn đem quân trấn thủ đi theo.
Tất cả quân Minh đều kéo nhau đến dinh Bồ Đề để lạy tạ mà về. Bọn
Phương Chính, phần vì xúc động, phần vì hổ thẹn mà rơi cả nước mắt”.
Sách Quân trung từ mệnh tập của Nguyễn Trãi đã ghi lại lời thề của
Vương Thông trong “hội thề” này như sau:
“Về phía bọn Tổng binh Thành sơn hầu là Vương Thông, nếu không có
lòng thực, tự làm trái lời thề, nhất là khi người phục dịch và thuyền bè đã
sắp sẵn rồi, cầu đường cũng đã sửa xong rồi, mà không làm theo lời bàn,
nghĩa là không lập tức đem quân về nước, cứ kéo dài năm tháng để đợi viện
binh, hoặc giả là khi về đến triều đình mà tâu sai sự lí, không sợ thần linh
sông núi nước An Nam, hoặc bàn khác đi, hoặc cho quân cướp phá dọc
đường thì Trời, Đất cùng Danh Sơn, Đại Xuyên và Thần Kỳ các xứ
đem bọn quan Tổng binh Thành sơn hầu là Vương Thông, tự bản thân cho
đến cả nhà, cùng thân thích, đều làm cho chết hết và cả đến lũ quan quân
cũng không một ai được sống sót trở về” (Chúng tôi nhấn mạnh – ND).
Ngày 29-12-1427, Vương Thông bắt đầu cho quân rút lui và đến ngày 3-
1-1428 thì đất nước sạch bóng quân xâm lăng. Cuộc chiến tranh giải phóng
vĩ đại của thế kỉ XV kết thúc toàn thắng. Năm đó, Lê Lợi lên ngôi Hoàng
đế, nhà Hậu Lê được chính thức lập ra.
Các tác giả sách Đại Việt sử kí toàn thư đã có lời bàn về sự kiện trọng đại
này. Lời bàn ghi ở quyển 10, tờ 55-a như sau:
“Từ khi trời đất đã phân chia, thì Nam Bắc giới hạn rạch ròi. Phương
Bắc lớn mạnh nhưng không thể đè bẹp được phương Nam. Cứ xem các thời
(Tiền) Lê, Lý và Trần thì đủ biết. Bởi vậy, cuối thời Tam Quốc, phương
Nam tuy có yếu nhưng cũng chỉ là nội loạn. Nhà Nhuận Hồ
ngược đã quá, để đến nỗi nước mất, thân nhục, giặc Bắc hưng tàn, dân tình
khốn khổ. May thay, lòng trời còn đó, thánh chúa lại ra đời, chinh phục
bằng nghĩa, đánh dẹp bằng nhân, cho nên, non sông mới được đổi mới, nhật
nguyệt mới lại được sáng tươi. Nhân dân từ đấy bình yên, nước nhà từ đấy
