61. Trăm lạy hai vị tướng quân!
Sách Đại Nam thực lục (Tiền biên, quyển 6) đã chép khá nhiều đoạn về
hoạt động của quân đội Đàng Trong tại Gia Định
. Hai trong số các vị
tướng được nhắc nhở tới nhiều hơn cả là Mai Vạn Long và Nguyễn Hữu
Hào, chỉ tiếc là nhắc tới với nhiều việc làm không hay. Xin tóm lược sách
trên mà kể như sau:
Năm 1679, các tướng Dương Ngạn Địch (cũng gọi là Dương Nhị) và
Hoàng Tiến đem quân đến Mỹ Tho, tổ chức khai khẩn đất đai vùng này.
Năm 1688, Hoàng Tiến nổi lo̐n, giết chết Dương Ngạn Địch, và điều ấy
khiến cho chúa Nguyễn Phúc Trăn (1687-1691) rất lo ngại. Chúa đang bàn
kế đối phó thì có chức Đội trưởng là Trương Thiêm Lộc xin tiến cử Mai
Vạn Long cầm quân vào Nam. Bấy giờ, Mai Vạn Long đã ngót 60 tuổi, sức
đã yếu, Chúa có ý ngần ngại, nhưng Trương Thiêm Lộc ví Mai Vạn Long
cũng chẳng kém gì Mã Viện của Trung Quốc thuở nào nên Chúa đã chấp
thuận. Trương Thiêm Lộc cố sức tiến cử Mai Vạn Long, chẳng qua cũng
chỉ vì Mai Vạn Long là cậu ruột, và quan trọng hơn, Trương Thiêm Lộc
nghe đồn rằng Gia Định là đất giàu có, Mai Vạn Long mà vào đó thì thế
nào Trương Thiêm Lộc cũng được nhờ. Đến nơi, Mai Vạn Long đã lập
mưu và trừ được Hoàng Tiến, nhưng rồi ông lại bị một người đàn bà tên là
Chiêm Rao Luật (cũng viết là Chiêm Dao Luật) mê hoặc, khiến cho quân sĩ
dưới quyền bất bình, bởi Mai Vạn Long chỉ mới làm được một việc trong
số nhiều việc Chúa giao mà đã lo nghỉ ngơi vui thú.
Chúa Nguyễn Phúc Trăn hay tin, giận lắm, liền sai tướng Nguyễn Hữu
Hào (anh của Nguyễn Hữu Cảnh, con của Nguyễn Hữu Dật) cầm quân vào
Nam, nhân danh Chúa, cách chức Mai Vạn Long và làm nốt những việc
còn lại. Nguyễn Hữu Hào vào, lúc đầu ông đã tuyên bố nhiều câu có vẻ rất
kiên quyết thực thi mệnh chúa, nhưng rồi Chiêm Rao Luật tới, nói mấy lời
nỉ non đưa đẩy, Nguyễn Hữu Hào cũng bị ngã quy, chẳng khác gì Mai Vạn
Long. Tin chẳng lành này chẳng mấy chốc đã bay về phủ Chúa.
