62. Bán một dải giang sơn lấy 4000 lạng bạc!
Chép việc của tháng 10 năm Kỉ Tị (1689), sách Khâm định Việt sử thông
giám cương mục (Chính biên, quyển 34, tờ 23 và 24) có đoạn như sau:
“Thôn Na Oa, châu Lộc Bình (Lạng Sơn) là nơi đất đai rộng rãi và mầu
mỡ, nằm tiếp giáp với châu Tư Lăng (của Trung Quốc – ND). Thổ tù là Vi
Đức Thắng đời đời cư ngụ ở đất này.
Gần đây, vì biên giới phương Bắc bất ổn, đất đai phần nhiều bị bỏ hoang,
nhân cơ hội ấy (Vi) Đức Thắng bèn xâm chiếm luôn bảy thôn của châu Tư
Lăng rồi chiêu tập dân ở biên giới đến lập thành thôn trại.
Thổ tù châu Tư Lăng là Vi Vinh Diệu đem việc này tố cáo với quan Tổng
đốc Quảng Tây (của nhà Thanh) là Ngô Hưng Tộ. Vả chăng, (Vi) Vinh
Diệu thấy đất Na Oa mầu mỡ nên cũng muốn nhân đó để lấy hết về cho
mình. Việc này, triều đình đã từng cho đưa công văn lên để cùng khám xét,
nhưng suốt cả mấy năm trời vẫn chưa xong.
Sau, triều đình sai Đoàn Tuấn Khoa cùng với quan Giám sát Ngự sử là
Lê Chí Tuân sang phủ Tư Thành (thuộc Quảng Tây – ND) của nhà Thanh
để hội khám. Có viên quan trong quân phủ của nhà Thanh là Lân Sần hỏi
Vi Đức Thắng rằng: -Bên tả và bên hữu của động núi thì gọi là gì?
(Vi) Đức Thắng không sao trả lời được, thành ra cuộc hội khám này bất
thành. Triều đình đành đình chỉ chức Bồi tụng của (Đoàn) Tuấn Khoa.
Đến đây, triều đình lại sai (Đoàn) Tuấn Khoa đi hội khám. Về phía nhà
Thanh, nhà Thanh cử viên quan trong quân phủ của phủ Tư Minh là người
họ Trần, cùng với viên quan trong quân phủ của dinh Quỳ Đạo là người họ
Trương (cả hai đều chưa rõ tên). Lúc ấy, (Đoàn) Tuấn Khoa giấu (Vi) Đức
Thắng ở một nơi riêng, không cho hội kiến. Mỗi khi người nhà Thanh hỏi
việc gì, (Vi) Đức Thắng phải giả vờ câm, nhờ phiên dịch trả lời thay.
Tới lúc đi cắm cột mốc phân chia ranh giới, Vi Vinh Diệu chỉ một ngọn
núi cao, trên có con sư tử đá màu trắng, lấy đó làm chỗ phân chia hai nước.
Quan của nhà Thanh được cử đi hội khám nói: -Giới mốc ở núi này, tại sao
