xong. Từ đây, thiếp xin chết theo tướng quân. Hài cốt của tướng quân
không ai mai táng, cho nên, xin chớ mai táng thiếp làm gì.
Xong, bà sai người chèo thuyền đến chỗ (Ngô) Cảnh Hoàn chết, gieo
mình xuống sông tự tử. Người đứng xem hai bên bờ sông ai ai cũng kinh
di. Sau, con của (Ngô) Cảnh Hoàn đem hài cốt của bà về táng ở đồng làng”.
Lời bàn
Chẳng phải vô cớ mà Ngô Cảnh Trương hỏi anh về kế sách trước lúc ra
trận. Phàm là tướng mà vô mưu vô kế, thì sống một đời rốt cuộc cũng chỉ là
kẻ võ biền. Câu trả lời của Ngô Cảnh Hoàn, tự nó đã cho thấy, ông làm lính
còn chưa dễ được, nói chi là Thiên tướng của triều đình. Mới hay, chẳng có
gì đáng sợ bằng việc trao chức trao quyền cho những kẻ hữu danh vô thực.
Khóc than kêu gào là biểu hiện của xót thương, nhưng nỗi xót thương
chẳng phải lúc nào cũng kí thác ở tiếng gào, tiếng khóc. Bao kẻ khóc mướn
kêu gào thống thiết lắm, nhưng họ có thật lòng thương xót gì đâu.
Cả nhà Ngô Cảnh Hoàn kêu gào thảm thiết là lẽ tự nhiên, và là điều chí
phải. Bà Phan Thị Thuần chẳng hề khóc than, bình tĩnh lo toan việc nhà rồi
ăn mặc lộng lẫy trước khi nhảy xuống nước tự tử, bà quả đúng là bậc khác
thường.
Chẳng ai cổ vũ cho sự chết theo, nhưng đôi khi chết theo cũng là sự giải
thoát cần thiết đó thôi. Con riêng của Ngô Cảnh Hoàn tự ý làm trái lời trăn
trối của bà Phan Thị Thuấn, thế là chí phải.
