Con thứ 16 của Nguyễn Phúc Khoát, thân mẫu người họ Nguyễn.
Sinh vào tháng 11 năm Giáp Tuất (1764), nối nghiệp Chúa từ tháng 5
năm Ất Dậu (1765), ở ngôi Chúa 12 năm, mất vào tháng 9 năm Đinh
Dậu (1777) bởi cuộc tấn công của Tây Sơn, thọ 23 tuổi.
Dân thường gọi là Định Vương.
Họ Nguyễn trước sau có tất cả 9 đời Chúa. Trong thếỉ XVIII có 4 đời
chúa Nguyễn đã nối nhau trị vì ở xứ Đàng Trong. Thực ra, khi buộc phải bỏ
Phú Xuân mà chạy vào Gia Định, họ Nguyễn còn có một người tên là
Nguyễn Phúc Dương cũng đã được tôn làm chúa, nhưng Nguyễn Phúc
Dương chưa làm được gì thì đã bị giết.
IV) Các đời vua Tây Sơn
Năm 1771, phong trào Tây Sơn bùng nổ. Cùng với quá trình phát triển
và thắng lợi không ngừng của phong trào này, các hệ thống chính quyền
của Tây Sơn cũng được thành lập và chia nhau quản lí các vùng lãnh thổ
của đất nước. Các hệ thống chính quyền của Tây Sơn gồm có:
01) Hệ thống chính quyền của Nguyễn Nhạc
a) Nguyễn Nhạc
Con trưởng của ông Hồ Phi Phúc và bà Nguyễn Thị Đồng. Họ Hồ vốn
gốc ở Hưng Nguyên (Nghệ An), bị cưỡng ép di cư vào Nam từ giữa
thế kỉ XVII, sau bốn đời thì đổi làm họ Nguyễn.
Nguyễn Nhạc sinh năm nào chưa rõ, tuy nhiên, cũng có nhiều người
phỏng đoán ông sinh vào khoảng năm 1743.
Năm 1771, Nguyễn Nhạc là người khởi xướng và lãnh đạo phong trào
Tây Sơn.
Năm 1773 xưng là Tây Sơn Đệ nhất Trại chủ, tháng 3 năm 1776 xưng
là Tây Sơn Vương, năm 1778 thì lên ngôi Hoàng đế, đặt niên hiệu là
Thái
Năm 1786, Nguyễn Nhạc xưng là Trung Ương Hoàng đế. Năm 1793,
ông mất vì bệnh.
