45. Lược truyện Trần Phong
Thời Lê Thái Tổ (1428-1433) và thời Lê Thánh Tông (1460-1497) có hai
nhân vật nổi tiếng, cùng họ cùng tên là Trần Phong, Trần Phong thời Lê
Thái Tổ nổi tiếng về sự phản bội đất nước, bị triều đình xử tử vào tháng 8
năm 1428. Trần Phong thời Lê Thánh Tông là đại thần, nổi tiếng vì được sử
cũ nhiều lần nhắc đến lỗi lầm. Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển
12, tờ 20-a) cho biết, tháng 9 năm Ất Dậu (1465), Trần Phong đang giữ
chức Thượng thư ở triều đình thì bị đổi ra làm Tuyên chính sứ Tây Đạo
Trần Phong đi rồi. Vua nói với bá quan văn võ như sau:
“Trần Cẩn là em của Trần Phong. Có lần Cẩn phạm tội, trẫm hỏi Phong
về phép xử sự ngày thường trước kia của Cẩn, Phong nhân đó bới móc mọi
nết xấu của Cẩn, định hại Cẩn. Thế thì, tình anh em nhà nó đã có nguy tan
rã rồi, nhân luân bại hoại chẳng có gì tệ hại như vậy. Lần này, nếu Trần
Phong biết sửa chữa lỗi lầm, một lòng trung hiếu, thì ta cũng kiên tâm mà
đợi chờ kết quả sửa chữa của hắn”.
Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục (chính biên, quyển 21, tờ
12) chép một đoạn khá dài về Trần Phong như sau:
“Bấy giờ (tháng 10 năm Mậu Tí 1468 – ND) có viên quan là Lê Bô mắc
tội ăn hối lộ, lẽ phải khép vào tội thích chữ vào trán rồi đổ chàm lên, nhưng
Trần Phong xin cho Lê Bô được nộp tiền chuộc tội. Nhà vua nghe vậy, bèn
bảo bề tôi trong triều rằng: -Trần Phong xin cho kẻ ăn hối lộ được nộp tiền
chuộc tội, vậy thì kẻ giàu có tiến đút lót là khỏi tai vạ, chỉ kẻ nghèo không
có tiền mới bị trừng trị. Trần Phong làm trái phép tắc của tổ tông, dám thiện
tiện tác oai tác phúc, làm hại đến nước nhà, vì thế, cần hạ lệnh cho Pháp ti
xét xử và trị theo luật định.
Trần Phong là người ưa ton hót. Bấy giờ, có người bố đẻ của Hoàng hậu
là Nguyễn Đức Trung, cùng với người cậu của Vua là Nguyễn Yên, được
Vua yêu, quyến thế khó ai sánh kịp. Phong liền kiếm cách nịnh bợ hai
người này. Một hôm, bởi lời đàm tiếu nhiều quá Phong phải đàn hặc chút
