VÔ GIA ĐÌNH - Trang 196

rất vui. Lại còn những cối xay, cánh quay trước gió như những cái chong
chóng lớn ở làng Bất, những dân thợ gặt ở làng Hiên, những xưởng thuộc
da, những trang trại với những nông dân chất phác.
Trong những lúc dạo chơi, Lệ-Hoa không nói được, nhưng chúng tôi đã
dùng mắt để trò chuyện với nhau, không cần đến lời nói.
Dần dần tôi lại sức và có thể giúp đỡ công việc làm vườn. Tôi rất mong
chóng đến ngày đó để làm cho gia đình ông An-Thanh những gì mà gia
đình ông đã làm cho tôi, nghĩa là hết sức làm việc để đền đáp lại cái ơn sâu
mà gia đình ông đã dành cho tôi.
Từ thuở nhỏ đến giờ, tôi chưa hề làm việc gì nặng nhọc, những thôi đường
dài mặc dầu vất vả cũng chưa phải làm một công việc liên tục cần đến ý chí
và cần lao. Tôi nghĩ rằng tôi sẽ làm được việc, nếu không cũng cố gắng
theo gương cần mẫn của các người xung quanh tôi.
Bây giờ là mùa hoa tử-la, một thứ lan người ta bắt đầu chở vào bán ở Ba-
Lê. Nhà ông An-Thanh năm nay trồng toàn thứ hoa đó. Thứ hoa này có
giống trắng, giống đỏ và giống tím. Mỗi màu trồng riêng một luống, thành
thử, xa trông thấy những dòng toàn đỏ, những dòng toàn trắng, và những
dòng toàn tím rất đẹp.
Trên các luống đều có giàn lắp khung kính có thể đóng mở được. Chiều
đến, khi các cửa đó chưa hạ xuống, trong vườn nức một mùi thơm ngát.
Tôi được cắt vào một việc vừa với sức mảnh dẻ của tôi. Mỗi buổi sáng, khi
tan giá, tôi phải mở các cửa kính ra; chiều đến, lúc sương giá xuống, tôi lại
đóng các cửa vào. Những buổi trưa, tôi còn lấy rèm che hoa hay nhấc ra tùy
theo sức nóng của mặt trời.
Trong khi tôi làm những việc đó thì Lệ-Hoa giữ việc thúc đẩy con lừa kéo
guồng nước, Bằng-Mai chuyển những nước ấy để tưới cây. An-Sinh giúp
cha làm vườn. Mỗi người một việc, không ai ngồi không. Tôi đã từng được
trông thấy những nỗi vất vả của nông dân làng tôi, nhưng chưa hề tưởng
tượng đến những nỗi cần khổ và kiên nhẫn của những người trồng hoa ở
ngoại thành Ba-Lê. Họ dậy từ lúc mặt trời chưa mọc và nghỉ sau khi mặt
trời lặn. Suốt ngày làm quần quật không bỏ phí phút nào. Tôi đã từng trông
thấy người ta cày đất trồng lúa, nhưng tôi chưa hề tưởng tượng rằng đất có