– Tôi ra Bắc chuyến này là để điều đình với các nhà đương
chức Nhật mấy việc. Trong những việc đó, có một việc đã có kết quả
hay: người Nhật bằng lòng giao trả nước ta ba thành phố Hà Nội,
Hải Phòng và Đà Nẵng. Mai, thứ sáu 20 tháng bảy năm 1945, hồi 12
giờ trưa sẽ cử lễ phục hồi ba tỉnh đó về đế quốc Việt Nam. Chả nói
thì ai cũng đã biết, Hà Nội, Hải Phòng và Đà Nẵng từ 57 năm nay bị
cắt nhượng cho nước Pháp; nay nước Nhật giao trả cho ta, ba thành
phố kể trên sẽ cứ giữ địa vị nguyên như cũ. Quyền quản trị trong
mỗi thành phố sẽ giao cho một ông thị trưởng do Chánh phủ Việt
Nam cử ra. Hà Nội thì là ông Trần Văn Lai, Hải Phòng ông Vũ Trọng
Khánh, và Đà Nẵng là ông Nguyễn Khoa Phong.
Đó là một trong những công việc mà tôi có trách nhiệm ra đây
điều đình vậy. Tôi còn điều đình nhiều việc khác nữa, và hầu
hết được các nhà đương cục Nhật, vốn có trí óc sáng suốt, đã vui
lòng để ý xem xét rồi... Tôi mong rằng chúng ta sẽ được toại
nguyện; nhưng bao nhiêu công việc đó không phải chỉ trong một ít
ngày mà giải quyết hết cả đâu. Ta phải đợi chờ và cần làm việc cho
thứ tự, chứ bây giờ quốc dân muốn cái gì cũng phải giải quyết ngay
thì không thể làm được. Bởi vì tình cảnh hiện đại nước ta thật có như
một mối tơ vò: phải kiên tâm ngồi gỡ từng nút, nếu nóng ruột thì
chỉ thêm rối nát.
Nói cho thực, ai là người Việt Nam lúc này mà lại chả sốt sắng
muốn cho nước nhà mạnh ngay, giàu ngay, tự lập ngay? Nhưng cái
thế chưa làm được ngay thì làm thế nào được? Tôi tin rằng nước
Việt Nam ta sẽ có một tương lai tốt đẹp, nhưng công việc đó phải làm
từ từ và tôi xin thề với thanh thiên bạch nhật rằng cái sức tôi có thể
làm thế nào được cho nước thì tôi đem ra làm cả. Nếu có người nào
xét rằng có thể làm được hơn thế để đưa nước Việt Nam đến chỗ
tốt đẹp mau hơn, thì tôi rất sẵn lòng giao trả lại để mà đi về nhà,
dưỡng cái tuổi già đa bệnh và đọc sách. Chính thực ra, lúc về đây, tôi
