Buồn trông việc nước, việc nhà,
Vua xa đất Bắc, mẹ già cõi Nam.)
Biết rõ cái tình cảnh của vua tôi vua Chiêu Thống, con trai vua Càn
Long là Lục vương, nhân lui chầu về có đến thăm Hòa Thân bàn về chuyện
nước Nam và hỏi:
- Vua tôi nhà Lê mắc nạn, chạy sang đây xin cứu mà không được, kể
cũng đáng thương. Vả trong bề tôi của họ cũng có nhiều người là trung thần
nghĩa sĩ. Họ vô tội mà đem đầy đi nơi xa. Nếu nước ngoài nghe biết thì còn
coi Trung Quốc ra gì nữa?
Hòa Thân thản nhiên đáp:
- Đó là chỉ của Hoàng thượng, Điện hạ biết đâu được nhứng việc ấy.
- Hoàng thượng ở ngôi lâu năm, nay đã già yếu. Việt thiên hạ nay đều ở
tay Các lão
, Việt Nam là một việc rất quan trọng, há ta lại chẳng biết hay
sao?
Hòa Thân cậy được vua Càn Long yêu mến nên nói ra nhiều câu vô lễ,
Lục vương tức giận vớ ngay lấy cái bàn cờ để gần đó, đánh luôn cho Hòa
Thân mấy cái. Những người đứng gần đó chạy đến can ngăn, Lục vương
mới thôi, nhưng vẫn còn tức giận, vừa đi ra, vừa chửi mắng.
Hòa Thân mang việc này tâu lên vua Thanh. Nhà Vua nổi giận, cho đòi
Lục vương đến, định đánh ngay. Nhưng các thần là A Lâm lậy phục xuống
đất, hết sức can ngăn, nhà Vua mới nguôi giận, tuy nhiên vẫn sai nọc Lục
vương ra ở sân điện mà đánh mười roi.
Lục vương uất ức quá thành bệnh, mỗi ngày một nặng. Vương tự biết
không thể qua khỏi, liền cho gọi các em là Bát vương, Thập vương và Thập
ngũ vương đến, dặn:
