VUA LÊ CHIÊU THỐNG - BÁNH XE KHỨ QUỐC - Trang 177

giữ thành ấy. Na Lữ ở phía Tây thị trấn Cao
Bằng. Đại Lý: Đời Đường người Nam Chiếu
dựng nước ở miền Vân Nam gọi là nước Đại
Mông, kinh đô là thành Thư Dương, tức
huyện Đại Lý ngày nay; sau đổi làm nước Đại
Lễ; đến đời Ngũ đại do Đoàn Tư Bình chiếm,
lại đổi là nước Đại Lý. Qui Hóa châu, Thuận
An châu: Trung Quốc địa danh đại từ điển nói
rằng châu Qui Hóa đời Tống trị sở ở tại huyện
Nghi Sơn tỉnh Quảng Tây. Nhà Tống đặt chân
ấy với đất Vật Dương do Nùng Trí Hội nộp, mà
châu Thuận An thì nhà Tống đặt tên với đất
Vật Ác do Nùng Tôn Đản nộp và các đất Lôi
Hỏa, Kế Thành, Ôn Nhuận. Theo lời tri châu
Ung Châu là Lưu Sở thì khi Lưu Kỹ nộp Quảng
Nguyên cho Tống (1076-1077), nhà Tống lấy
châu Thông Nông cho Trí Hội; đất Thông
Nông là đất tách ở Quảng Nguyên ra tất phải ở
sát với châu Qui Hóa mà Trí Hội đã được coi.
Hiện nay ở phía tây Cao Bằng còn có làng và
tổng Thông Nông. Việt sử lược chép rằng khi
Nùng Trí Cao khởi nghĩa thì lấy đất Vật
Dương thuộc châu An Đức. Hiện còn có địa
điểm An Đức ở phía tây châu Qui Thuận của
Trung Quốc. Đất Lôi Hỏa (hay Hỏa Động, theo
Tư trị thông giám trường biên) thì không còn
tên, nhưng có Hỏa Động ở phía nam Tĩnh An
là trị sở châu Qui Thuận, có thể đó là Hỏa
Động đời Tống. Vả chăng theo lời tâu của tri
châu Quế châu là Hùng Bản thì “các châu Qui
Hóa Thuận An là đất cổ họng của Hữu Giang,
chế ngự các đường trọng yêu đi các nước