VUA LÊ CHIÊU THỐNG - BÁNH XE KHỨ QUỐC - Trang 178

Giao Chỉ Đại Lý”. Như thế thì hai châu ấy tất là
ở về châu Qui Thuận tỉnh Quảng Tây ngày nay.
Có thể tên Qui Thuận là do hai tên Qui Hóa và
Thuận An hợp lại mà thành. Tóm tắt những
luận chứng của ông Hoàng Xuân Hãn như
trên, chúng tôi tán thành ý kiến cho rằng đất
Vật Dương, Vật Ác là một dải đất phía bắc
biên thùy huyện Thạch Lâm, tức phần tây bắc
tỉnh Cao Bằng ngày nay. Do Phương Đình dẫn.
Sự xác minh đường biên giới giữa Việt Nam
và Trung Quốc do nước Pháp và nước Trung
Hoa tiến hành sau Hòa ước Thiên Tân năm
1885 không thay đổi gì về tình hình biên giới
của hai nước ở phía này.. Do Phương Đình
dẫn. Sau khi thực dân Pháp đã xâm lược
nước ta, đã từng xảy ra cuộc tranh chấp biên
giới giữa nước Pháp và nước Xiêm. Nước
Xiêm muốn nhân cơ hội nước ta suy vong mà
lấn chiếm miền đất Ai Lao thần phục nước ta
từ đời Minh Mệnh. Nhưng nước Pháp, một
mặt mượn cớ rằng những đất ấy vốn là của
đất nước Việt Nam, một mặt sai phái đoàn Pa-
vi (Pavie) đi dụ dỗ các tù trưởng người Ai
Lao, đã buộc nước Xiêm phải ký hiệp ước
năm 1893 nhận từ bỏ những đất Ai Lao ở hữu
ngạn sông Mê Kông cho Pháp chiếm lãnh.
Nước Pháp bèn đem đất các phủ Trấn Nam ở
phía tây Thanh Hóa, các phủ Lạc Biên, Trấn
Ninh, Trấn Biên, Trấn Định, Trấn Tĩnh ở phía
tây Nghệ An cùng chín châu thuộc đạo Cam Lộ
cho vào khu vực Hạ Lào mà họ đã tổ chức với
những đất khác đã chiếm được của Ai Lao.