VIII
Điện chính và cung thất đã xây cất xong. Phải nói đây là một kỳ công và
cũng là một kiệt tác của con người trên thế gian. Nếu như cung Cảnh Linh
được liệt vào cung đẹp nhất trong các cung trước đây, đến ngay Thoát-hoan
hồi sang xâm lấn cũng phải thốt lên: "Cung thất của Nguyên triều không thể
hơn được", thời so với cung mới này chưa thấm vào đâu. Nóc điện chính
cao gần bằng tháp Báo Thiên, là ngọn tháp cao nhất Thăng Long hồi đó.
Cũng trên nóc điện ấy đắp hai con rồng, vây cẩn toàn bằng ngọc bích, hai
mắt là hai viên ngọc minh châu, chầu về chiếc mặt nhật bằng vàng hình lá
đề to bằng cái mẹt, giữa cẩn một viên hồng ngọc to như cái đấu. Mái điện
lợp ngói lưu ly men vàng. Những màu sắc ấy, những vàng ngọc ấy, ngày bắt
ánh sáng mặt trời, đêm bắt ánh sáng trăng sao, luôn tỏa ra những thứ màu
huyền ảo, khiến ta có cảm giác đây là một tòa điện từ chốn thiên tiên rơi
xuống Thăng Long. Các hàng cột hành lang điện to tới ba người ôm, đều
được bọc bằng vàng dát mỏng. Hành lang dài, rộng có thể đặt đại tiệc tới cả
ngàn người vẫn chưa hết chỗ. Những bức trạm trên các khung cửa hoặc các
vách ngăn, là những công trình tinh xảo, do các tay thợ giỏi vào bậc nhất
của kinh sư, và của cả nước dồn về. Mỗi bức trạm là một cảnh sinh hoạt
trong tứ dân. Lại có cả một bức trạm liên hoàn chạy theo bốn mặt của tòa
điện, nói về các trận phá quân Nguyên thời Trùng hưng. Cái tài tình của họa
sư và các thợ khắc trạm là ở chỗ, chỉ xem hết các cảnh ở đây, đã có thể hình
dung đầy đủ cuộc chiến thời ấy náo nhiệt và oanh liệt biết dường nào. Nó
chính là cuốn sử được viết bằng tranh khắc trạm cực kỳ tinh xảo. Đấy mới
chỉ là phía ngoài của tòa điện. Còn trong nội thất thì không thể nào tả hết
được các đồ trần thiết bầy biện quý hiếm, và xa xỉ. Các loại mà ta thường
nói như đũa ngà, chén ngọc, mâm vàng, giường thất bảo chỉ là những thứ
được xếp vào loại bình xoàng ở cung này. Điện chính đã xây xong, nhưng
các công trình khác nằm trong thế hài hòa thời vẫn còn đang gấp rút hoàn
thành. Tác giả kỳ tài của tòa điện này, là một người buộc phải ẩn danh.
